شفیعه وزیرپور - دانش آموخته کارشناسی ارشد؛ گروه مهندسی آبیاری و آبادانی؛ پردیس کشاورزی و منابع طبیعی؛ دانشگاه تهران؛ کرج؛ ایران
فرهاد میرزایی اصل شیرکوهی - دانشیار گروه مهندسی آبیاری و آبادانی؛ پردیس کشاورزی و منابع طبیعی؛ دانشگاه تهران؛ کرج؛ ایران
حامد ابراهیمیان - استادیار گروه مهندسی آبیاری و آبادانی؛ پردیس کشاورزی و منابع طبیعی؛ دانشگاه تهران؛ کرج؛ ایران
حامد رفیعی - استادیار گروه اقتصاد کشاورزی؛ پردیس کشاورزی و منابع طبیعی؛ دانشگاه تهران؛ کرج؛ ایران

ویژگی های تصادفی بودن پدیده های زهکشی سبب شده تا بتوان از مفاهیم متغیرهای تصادفی و سری های زمانی در مدل سازی و پیش بینی عملکرد آنها استفاده شود. هدف از پژوهش حاضر بررسی قابلیت مدل های سری زمانی در پیش بینی عملکرد سامانه زهکشی زیرزمینی شبکه ران بهشهر (که زهکش های آن به وسیله باران فعال می شوند) بود. در این مطالعه در ابتدا مدل Drainmod واسنجی و سپس متغیرهای شدت تخلیه زهاب و عمق سطح ایستابی توسط مدل واسنجی شده شبیه سازی شد. سپس این اطلاعات برای توسعه و ارزیابی مدل های مختلف سری زمانی مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که مدل  ARMAXبا متغیرهای برونزای ارزش روزانه، بارش روزهای قبل و متوسط متغیر مورد نظر در دو روز قبل در برآورد شدت تخلیه زهاب و عمق سطح ایستابی کارآمدتر می­باشد به طوری که درصد میانگین مطلق خطا برای هر دو متغیر حدودا هشت درصد بود. مقایسه نتایج پیش بینی مدل های برگزیده سری زمانی با نتایج شبیه سازی مدل واسنجی شده Drainmod نشان داد کاربرد مدل های سری زمانی در پیش بینی عملکرد سامانه زهکشی مطلوب و ضریب تعیین برای شدت تخلیه زهاب و عمق سطح ایستابی به ترتیب ۵۱/۰ و ۷۴/۰ و ریشه میانگین مربعات خطا نیز برای این متغیرها به ترتیب ۰۱/۰ سانتی متر بر روز و ۶/۸ سانتی متر بود.

سامانه زهکشی, سطح ایستابی, شدت تخلیه, مدل DRAINMOD, واسنجی