نوید قاجارنیا - دانشجوی دکتری؛ گروه مهندسی آبیاری و آبادانی؛ پردیس کشاورزی و منابع طبیعی؛ دانشگاه تهران؛ تهران؛ ایران
عبدالمجید لیاقت - استاد؛ گروه مهندسی آبیاری و آبادانی؛ پردیس کشاورزی و منابع طبیعی؛ دانشگاه تهران؛ تهران؛ ایران
پیمان دانش کار آراسته - استادیار؛ گروه علوم و مهندسی آب؛ دانشکده فنی و مهندسی؛ دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)؛ قزوین؛ ایران

پیش بینی و تصمیم گیری صحیح در مدیریت و حفاظت از منابع آب نیازمند در دست داشتن برآوردهای درست و مطمئن از بارندگی است. لذا بررسی صحت دادههای سریهای زمانی قبل از آغاز تحقیق، یک بخش معمول و اجتناب ناپذیر در مطالعات هیدرولوژی و منابع آب است. برای این منظور، سری زمانی دادهها با استفاده از آزمونهای آماری مورد ارزیابی قرار گرفته و در صورت نیاز، ناهمگنیها و نوسانات نامحتمل دادهها اصلاح و یا حذف میشوند. هرچند معمولا گذر موفق سریهای زمانی از آزمونهای آماری از لحاظ علمی صحت دادهها را تایید میکند ولی بررسیهای دقیقتر سریهای زمانی ممکن است شواهد متفاوتی را عیان سازند. لذا در این تحقیق با انتخاب دادههای بارندگی حوضه آبریز دریاچه ارومیه، پاسخهای بدست آمده از برخی آزمونهای آماری بررسی صحت داده ها مورد ارزیابی قرار گرفته است. مطالعه عمیق و دقیق دادهها و مقایسه با ایستگاههای مجاور نشان میدهد که اعتماد و اتکای کامل به نتایج آزمونهای آماری به تنهایی برای صحت سنجی دادهها کافی نبوده و گاهی نتایج بدست آمده ممکن است محقق را نسبت به شرایط و درستی واقعی دادههای سریهای زمانی مورد مطالعه، بسیار گمراه سازد. بر طبق نتایج آزمون های همگنی مورد استفاده در این تحقیق، تنها ۴/۲ درصد از ایستگاه های حوضه نیازمند اصلاحات و یا حذف بوده اند و این در حالیست که مطالعه عمیق داده­ها نشان از غیرقابل اعتماد بودن ۶/۱۲ درصد از ایستگاه های حوضه و لزوم حذف آنها دارد.

آزمون همگنی, سری زمانی بارندگی, حوضه آبریز دریاچه ارومیه, نرم افزار XLSTAT (۲۰۱۳)