محمدعلی اصغری مقدم - دانشیار روان شناسی بالینی- دانشگاه شاهد.
نرجس رحمتی - دانشجوی کارشناسی ارشد روان شناسی بالینی دانشگاه شاهد.
محمدرضا شعیری - استادیار روان شناسی- دانشگاه شاهد.

زمینه: تفاوت های چشم گیری در شدت ناتوانی جسمی بیماران دارای درد مزمن دیده می شود؛ دو سازه روان شناختی خودکارآمدی درد و ترس از حرکت به مثابه تبیین کننده این تفاوت ها مطرح شده اند. پژوهش حاضر با هدف وارسی نقش واسطه ای خودکارآمدی درد و ترس از حرکت در ارتباط بین شدت درد و ناتوانی را در بیماران دارای دردمزمن صورت گرفته است. روش پژوهش: ۱۹۵ بیمار درد مزمن با استفاده از شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و پرسشنامه های شدت درد، ناتوانی جسمی، خودکارآمدی درد و ترس از حرکت را تکمیل کردند. یافته ها: میانگین (انحراف معیار) سن افراد نمونه ۶/۴۵ سال (دوازده) بود و ۷۳ درصد آنها از درد در ناحیه کمر و پا شکایت داشتند. از تحلیل های رگرسیون برای بررسی نقش واسطه ای متغیرهای برای پژوهش استفاده شد. اولین تحلیل رگرسیون نشان داد که خودکارآمدی درد در ارتباط بین شدت درد و ناتوانی جسمی نقش واسطه ای را ایفا می کنند. نتایج آزمون سوبل این نقش واسطه ای را تایید کرد (۰۰۱/۰≤ ,p ۴۰/۳ = z). دومین تحلیل رگرسیون نشان داد که ترس از حرکت در ارتباط بین شدت درد و ناتوانی جسمی نقش واسطه ای را ایفا می کنند. نتایج آزمون سوبل این نقش واسطه ای را تایید کرد (۰۰۱/۰≤ ,p ۴۳/۴ = z). نتیجه گیری: دو سازه خودکارآمدی درد و ترس از حرکت در تبیین ناتوانی ناشی از درد مزمن دارای اهمیت هستند. کاربردهای بالینی یافته های این پژوهش در این نوشته مورد بحث قرار خواهند گرفت.

درد مزمن, ناتوانی جسمی, خودکارآمدی درد, ترس از حرکت