ایرج صفایی راد - عضو هیات علمی گروه روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان iraj_rad@yahoo.com
محسن احمدی
مهدی ربیعی - . دانشجوی دکتری روانشناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
محمود نجفی - استادیار گروه روانشناسی بالینی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

هدف از انجام پژوهش حاضر مقایسه اثر بخشی درمان شناختی- رفتاری و فراشناختی بر علائم بیماران مبتلا به اختلال هراس اجتماعی شهر همدان بود. در این پژوهش آزمایشی از بین کلیه ی بیماران مبتلا به هراس اجتماعی (طبق تشخیص روان پزشک و روانشناس بالینی) مراجعه کننده به کلینیک های روانشناختی و مشاوره شهرستان همدان در سال ۱۳۹۰، ۴۵ نفر آزمودنی با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب، و به صورت تصادفی، ۱۵ نفر در گروه آزمایش اول (درمان شناختی - رفتاری) و ۱۵ نفر در گروه آزمایش دوم (درمان فراشناختی) و ۱۵ نفر در لیست انتظار قرار گرفتند. گروه آزمایش اول ۸ جلسه ۵/۱ ساعته تحت درمان شناختی-رفتاری طی مدت ۲ ماه و گروه آزمایش دوم نیز ۸ جلسه ۵/۱ ساعته  تحت مداخله فراشناختی در طی مدت ۲ ماه قرار گرفتند و گروه کنترل در این مدت مداخله ای دریافت نکرد. ابزار گرد آوری داده ها نیز پرسشنامه سنجش علایم هراس اجتماعی(مشاوری، ۱۳۸۱) بود. نتایج آزمون تحلیل واریانس یک طرفه نشان داد که بین میانگین نمرات سه گروه در مرحله پس آزمون در متغیر وابسته هراس اجتماعی تفاوت معنادار وجود دارد. همچنین نتایج آزمون تعقیبی حاکی از کاهش علائم هراس اجتماعی گروه های آزمایش نسبت به گروه کنترل در پس آزمون بود، ولی بین نمرات گروه های آزمایش تفاوت معناداری دیده نشد.

: مداخله شناختی- رفتاری, مداخله فراشناختی, اختلال هراس اجتماعی