رشید سعیدآبادی - استادیار اقلیم شناسی، دانشگاه ارومیه
محمدسعید نجفی - دانشجوی دکتری اقلیم شناسی، دانشگاه تبریز
شعیب آب خرابات - دانشجوی دکتری اقلیم شناسی، دانشگاه تبریز

این پژوهش به منظور به دست دادن روشی برای ارزیابی تغییرات تناسب اراضی در دوره های آینده با توجه به وقوع تغییرات اقلیمی، برای کشت کلزا و در استان آذربایجان غربی انجام گرفته است. به این منظور، پس از شناسایی نیازهای رویشی کشت کلزا، از الگوی LARS-WG و شبکه عصبی و براساس نتایج الگوی HADCM۳ و تحت دو سناریوی A۱ و B۱ استفاده شد. سپس نیازهای رویشی کلزا به صورت رقومی برای دوره ۲۰۱۰-۱۹۸۷ و سه دوره در آینده آماده سازی شد. برای تعیین درجه اهمیت معیارها، از روش دیماتل و تحلیل شبکه استفاده شد. براساس نتایج، روش مطرح شده قابلیت الگوسازی اثر تغییرات اقلیمی در تناسب اراضی را دارد. اجرای این روش برای کشت کلزا نشان می دهد که تغییرات دما و بارش سبب کاهش اراضی بسیار مناسب و مناسب برای کشت این محصول می شود؛ به طوری که اراضی مناسب کشت این محصول از ۴۷ درصد در دوره پایه به ۳۴ درصد در آینده تغییر خواهد یافت. همچنین، باوجود تغییرات دما و بارش در زمینه تغییرات اقلیمی، منابع زمینی در هر دوره به مثابه یکی از مهم ترین شاخص های نیازهای رویشی در تولید محصولات زراعی تاثیر بسزایی دارد.

آذربایجان غربی, تحلیل شبکه, تغییر اقلیم, سنجش تناسب اراضی, کلزا