مجتبی بنواری نژاد - دانشگاه تبریز
محمد اصغری - دانشگاه تبریز

در این مقاله سعی داریم ادغام تاریخ­گرایی هگلی و طبیعت­گرایی داروینی در تلقی دیویی از تجربه را نشان دهیم. جان دیویی با استفاده از رویکردی تاریخ­گرایانه به توصیفی طبیعت­گرایانه از تجربه می­رسد که در آن بر تعامل، پویایی و تحول و همچنین رویکرد علمی و عینی نسبت به تجربه تاکید می­کند. وی با بررسی نقش تجربه نزد فیلسوفان یونان باستان و تجربه­گرایان قرون هفدهم و هجدهم در یک زمینه فرهنگی و انتقاد از آن ها، بر تاریخی بودن این مفهوم تاکیده کرده و درصدد ارائه بدیل­هایی متناسب با روح زمانه خویش برمی­آید. به این منظور دیویی با گنجاندن زیست­شناسی داروینی در بطن برخی ایده­های هگل، سعی دارد تفسیری طبیعی­شده از هگل با تمرکز بر مفهوم تجربه ارائه دهد. در این مقاله هم­گرایی نگاه تاریخی­گرایانه و طبیعت گرایانه دیویی در تلقی وی از مفهوم  تجربه نشان داده می­شود. 

دیویی- تجربه- تاریخ گرایی- طبیعت گرایی- هگل- داروین