محمد روشن - تحقیقات بنیادین
سید علی رضوی - دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه علوم اسلامی رضوی مشهد مقدس
سیدمحمد رضوی - گروه حقوق و علوم سیاسی دانشکده ادبیات دانشگاه بیرجند
سیدمحمدعلی موسوی فخر - کارشناس ارشد حقوق خصوصی دانشگاه رضوی

چکیدهخیار یکی از حقوق شخص است که بر اساس مبانی قرآنی، روایی و اجماع فقیهان پس از مرگ وی به ورثه او منتقل می شود. قانون مدنی در ماده ۴۴۵ اصل انتقال خیار به ورثه را پذیرفته است. بااین وجود در این قانون، راهکاری برای نحوه اعمال خیار در فرض تعدد ورثه، ارائه نشده است. قدر متیقن این است که در فرض توافق تمامی ورثه بر اعمال یا اسقاط حق خیار، بر اساس توافق ایشان رفتار می شود اما در فرض حصول اختلاف، در بین فقها و حقوق دانان دیدگاه های متعددی در خصوص نحوه اعمال خیار، وجود دارد. این دیدگاه ها عبارت اند از؛ نظریه استقلالی بودن حق هریک از ورثه، نظریه حق مستقل داشتن هریک از ورثه در حصه خود، نظریه عام بدلی بودن حق خیار و نظریه جمعی بودن (عموم مجموعی). در پژوهش حاضر پس از نقد و بررسی نظریات مطرح شده، نظریه چهارم به عنوان راه حل نهایی فقهی و حقوقی مسئله برگزیده شده و پیشنهاد اصلاح ماده ۴۴۵ قانون مدنی ارائه شده است.

حق, حکم, ارث, اعمال خیار, کیفیت استحقاق ورثه