هادی نقدی - دکتری مشاوره، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران
محمد حاتمی - دانشیار گروه روانشناسی بالینی، دانشگاه خوارزمی تهران، ایران
علیرضا کیامنش - استاد گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران
شکوه نوابی نژاد - استاد گروه مشاوره، دانشگاه خوارزمی تهران، ایران

کاهش تعارض زناشویی زوجین در روند درمان اختلال وابستگی به مواد می تواند عاملی کارساز برای تداوم مداخله و عدم ریزش به شمار آورده شود. این پژوهش با هدف هم سنجی اثربخشی زوج درمانی متمرکز بر هیجان و زوج درمانی سیستمی مسئله مدار  بر کاهش تعارض زناشویی همسران مردان تحت درمان وابستگی به مواد انجام گرفت. روش پژوهش نیمه آزمایشی و طرح آن پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه است. جامعه آماری دربرگیرنده ۳۲ زن و شوهر (۶۴ نفر) بود که مردان خانواده در سال ۱۳۹۵ در مراکز درمان اختلالات مصرف مواد شهر سنندج تحت درمان وابستگی به مواد بودند. از میان آن ها ۳۰ زوج دارای شرایط به روش تصادفی در سه گروه یک اندازه ۲۰ نفری گمارده شدند_ دو گروه آزمایشی و یک گروه گواه (سه گروه ۱۰ زوجی). زوجین گروه های آزمایش به صورت زوجی طی ۱۱ هفته هر هفته یک نشست ۶۰ دقیقه ای، در مداخله های جداگانه زوج درمانی متمرکز بر هیجان و زوج درمانی مسئله مدار  سیستمی شرکت کردند. داده های آزمودنی های خانم به وسیله پرسشنامه تعارض زناشویی ثنایی ذاکر، علاقبند، فلاحتی، هومن (۱۳۸۷) گردآوری شد. برآیند تحلیل کوواریانس نشان داد تفاوت میان گروه ها معنی دار است (P˂۰/۰۱، F=۱۲/۱۹۴). افزون بر آن برآیند آزمون تعقیبی «کمینه تفاوت معنی دار» نشان داد که کاهش تعارض زناشویی در گروه های آزمایش در هم سنجی با گروه گواه معنی دار بوده (P˂۰/۰۱) ولی تفاوت معنی داری میان تاثیر دو مدل زوج درمانی دیده نشد  (۰/۲۰۹˂ P) برآیندهای این پژوهش نشان داد زوج درمانی متمرکز بر هیجان با جایگزین کردن چرخه های مثبت به جای چرخه های منفی تعارض و درمانگری سیستمی مسئله مدار با مهار منابع بیرونی تعارض، تعارض زناشویی را کاهش دادند.

تعارض, زناشویی, زوج, سیستمی, هیجان