مرتضی داودی - دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی محیط زیست و منابع طبیعی ، دانشگاه تربیت مدرس نور، مازندران
عباس اسماعیلی ساری - گروه محیط زیست، ، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس نور، مازندران
نادر بهرامی فر - گروه محیط زیست، ، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس نور، مازندران
سید محمود قاسمپوری - گروه محیط زیست، ، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس نور، مازندران

آلاینده های گوناگونی به تالاب شاد گان که یکی از بزرگترین تالاب های کشور است وارد می شوند. یکی ازاین آلاینده ها ، باقیمانده آفت کش های آلی کلره از جمله د. د. ت و متابولیت های آن است که در گذشته برای کنترل آفات مورد استفاده قرا رمی گرفته است. د.د.ت و متابولیت های آن (p,p/-DDD ,o,p/-DDE ,p,p/-DDE ,o,p/-DDT ,p,p/-DDT در ۵ گونه مختلف از ماهیان خوراکی تالاب شادگان و تاثیر وزن ، سن و نوع رژیم غذایی بر غلظت این آفت کش و مابولیت ها ی آن مورد بررسی قرارگرفته است. بیشترین غلظت د.د.ت کل به میزان ۵۰/۶ نانو گرم در گرم در گونه شیربت و کمترین میزان در گونه کپور به میزان ۲۷/۳ نانوگرم برگرم به دست آمد. نتایج نشان داد که غلظت متابولیت p,p/-DDE در همه گونه ها دارای بیشترین و متابولیت p,p/-DDT در گونه بنی ۱۲/۰ نانو گرم بر گرم و گونه کپور ۰۹/۰ نانو گرم بر گرم، متابولیت o,p/-DDE در گونه شیربت ۱۲/۰ نانو گرم بر گرم و شلج ۲۰/۰ نانو گرم بر گرم متابولیت o,p/-DDT در برزم ۴۰/۰ نانو گرم بر گرم دارای کمترین غلظت بودند. این نتایج بیانگر عدم استفاده جدید از این آفت کش در مزارع اطراف تالاب است .میانگین غلظت د.د.ت و متابولیت های آن در گروه وزنی بیش از ۳۲۰ گرم (۷۷/۶ نانو گرم بر گرم ) و گروه سنی بیش از ۳ سال (۷۰/۶ نانو گرم بر گرم ) و رژیم غذایی همه چیز خوار (۳۴/۷ نانو گرم برگرم )بالاتر بودند .محاسبه میزان جذب روزانه قابل قبول این آفت کش و مقایسه آن با استانداردهای بین المللی نشان دهنده عدم وجود خطر برای ساکنین منطقه مجاور تالاب است

تالاب شادگان, آفت کش های آلی کلره, ارزیابی خطر, تجمع زیستی, د.د.ت