علی اکبر متکان - دانشیار گروه سنجش از دور و GIS ، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی
محمد حاجب - مربی گروه سنجش از دور و GIS ، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی،
زینب آذرخش - دانشجوی کارشناسی ارشد سنجش از دور و GIS ، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی

نشت نفت به محیط­های دریایی از مهم ترین عوامل آلودگی دریا بوده است. شناسایی سریع و جلوگیری از نشت نفت در دریاها و کاهش اثرات مخرب آن بر اکوسیستم­های دریایی، امری ضروری است. تکنولوژی سنجش از دور به واسطه برداشت داده در بخش­های مختلف طیف الکترومغناطیس و در فواصل زمانی کوتاه هم چنین دید ناحیه­ای وسیع، گزینه مناسبی جهت آشکارسازی و پایش سریع لکه­های نفتی می باشد. هدف اصلی در این تحقیق معرفی قابلیت­ بخش­­های مختلف سنجش از دور در آشکارسازی آلودگی های نفتی می باشد. در این تحقیق معایب و مزایای هر یک از سنجنده های مختلف در زمینه پایش لکه­های نفتی مورد ارزیابی و بررسی قرار گرفته است. سنجنده ها محدوده مرئی طیف الکترومغناطیس در شب عمل نمی کنند و تمایز بین نفت و زمینه در آن ها مشکل است. در محدوده مادون قرمز حرارتی، تابش برخاسته از علف­های دریایی، خطوط ساحلی و جبهه­های اقیانوسی شبیه نفت می باشد که منجر به ایجاد خطا در فرآیند آشکارسازی لکه­های نفتی می گردد. در رادیومتر ماکروویو، موجودات آلی، سیگنال­هایی مشابه نفت در آن ها ایجاد می کنند که باعث ایجاد خطا می­شود هم چنین این سنجنده ها پرهزینه هستند. در مقابل موارد ذکر شده، داده های SAR به دلیل پوشش ناحیه­ای وسیع و قابلیت اخذ در همه مدت شبانه روز و در همه شرایط آب و هوائی، جهت پایش آلودگی های نفتی در دریاها و اقیانوس­ها پرکاربرد می­باشند. بر طبق نتایج این تحقیق، داده های SAR بخصوص در باند C امواج ماکروویو و پلاریزاسیون VV جهت آشکارسازی لکه نفتی مناسب­تر شناخته شده­اند، هم چنین نتایج بیانگراین است که استفاده توام از داده های کاملا پلاریمتریک اطلاعات مفیدتری نسبت به داده های تک پلاریزه در این زمینه در اختیار قرار می­دهد.

آلودگی های نفتی, سنجش از دور, ماکروویو, روش های آشکارسازی