دنیا متقی - دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران
مهدی همایی - دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران
رسول راهنمایی - دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران

آلودگی خاک از چالش های مهم عصر کنونی است.یکی از روش های آلودگی زدایی خاک، روش پالایش گیاهی است. استفاده از عوامل کی لیت کننده در خاک می تواند کارآیی این روش را افزایش دهد. تا کنون از روش کشت مخلوط برای بررسی روش گیاه پالایی خاک های آلوده به فلزات سنگین استفاده نشده است. هدف از این پژوهش، ارزیابی توانایی گیاه پالایی دو گیاه شاهی و تربچه، به صورت کشت مخلوط، در حضور دو نوع کی لیت طبیعی و مصنوعی در خاک های آلوده به کادمیوم بود. بدین منظور آزمایشی فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با ۲۰ تیمار و سه تکرار انجام شد. فاکتور های آزمایشی شامل کادمیوم درپنج سطح (۰،۳،۱۰،۲۵،۵۰ میلی گرم در کیلوگرم خاک از منبع نیترات کادمیوم)، کی لیت های اتیلن دی آمین تترا استیک اسید ۱EDTA و نیتریلو تری استیک اسید ۲NTA در دو غلظت ۱ و ۵/۲ میلی مول بر کیلوگرم خاک بود. نتایج نشان داد پتانسیل استخراج سبز کادمیوم از خاک در کشت مخلوط بیشتر از روش تک کشتی است به گونه ای که پتانسیل استخراج سبز کادمیوم از خاک در تیمار کی لیت EDTA۲.۵ در ۳Cd۵۰ گیاه تربچه و شاهی در کشت مخلوط به ترتیب ۷/۷ و ۷/۵ و در روش تک کشت ۴/۵ و ۴ کیلوگرم کادمیوم در هکتار ­است. هم‎چنین،پتانسیل استخراج سبز کادمیوم از خاک توسط تربچه بیش از شاهی بود. نتایج هم‎چنین نشان داد که کی لیت EDTA در مقایسه با NTA در استخراج سبز کادمیوم از خاک موثرتر بوده و انتقال کادمیوم از ریشه به شاخساره در حضور کی لیت EDTA بیشتر از  NTAاست.

پالایش گیاهی, تربچه, شاهی, کادمیوم, کشت مخلوط, کی لیت