محمود احمدی - دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران
مهدی نارنگی فرد - دانشگاه یزد، یزد

آشکارسازی بهنگام و دقیق تغییرات ویژگی­های سطح زمین، برای درک بهتر روابط و برهمکنش­های بین پدیده­های انسانی و طبیعی، برای اتخاذ تصمیم­های مناسب در مدیریت شهری بسیار اهمیت دارد. برای آشکارسازی این تغییرات در دهه­های اخیر به طور گسترده­ای از داده­های ماهواره­ای به عنوان منابع اولیه استفاده شده است. در این پژوهش، تغییرات صورت گرفته در کاربری و درصد نمایه بهنجار شده پوشش گیاهی  و تاثیر آن بر الگوهای دمایی در دوره زمانی ۲۵ ساله در محدوده منطقه یک شهر شیراز بررسی شده است. بدین برای دو مورد از تصاویر سنجنده TM ماهواره لندست به تاریخ ۲ نوامبر سال ۱۹۸۶ و ۷ آگوست سال ۲۰۱۱ انتخاب و با استفاده از نرم­افزار ERDAS IMAGINE ۹.۲ دمای سطح زمین و میزان شاخص پوشش گیاهی و همچنین طبقه­بندی نظارت شده با اعمال خوارزمیک بیشترین شباهت، کاربری­های شهری استخراج شد. یافته­های پژوهش نشان داد طی دوره‎ای که پژوهش انجام می­شد ۴ کیلومتر مربع از کاربری پوشش گیاهی و۶۳/۸ کیلومتر مربع بایر در منطقه دچار کاهش مساحت و ۱۷/۱۳ کیلومترمربع از کاربری شهری با افزایش مساحت همراه بوده است. بیشترین کاهش سطح مربوط به کلاس پوشش گیاهی بسیار قوی و بیشترین افزایش سطح مربوط به سطوح فاقد پوشش است. همچنین یافته­های پژوهش آشکار کرد با تغییرات کاربری به­وجود آمده الگوهای دمایی دچار پراکنش بیشتر و تغییر دامنه­های دمایی شده است.

آشکارسازی تغییرات, کاربری اراضی, الگوهای دمایی, سنجندهTM, منطقه یک شیراز