ابوالفضل قنبری - هیئت علمی دانشگاه تبریز

   یکی از مسایل عمده جمعیتی عموما در کشورهای جهان مساله سالخوردگی جمعیت و پیامدهای ناشی از آن است. لذا، هدف پژوهش حاضر، ارزیابی شهر تبریز بر اساس شاخص­های شهر مطلوب سالمندان (نظیر مسکن، مشارکت اجتماعی، احترام و حمایت اجتماعی و خدمات سلامت) می­باشد. روش تحقیق پژوهش حاضر، توصیفی - تحلیلی از نوع کاربردی و شیوه  جمع آوری داده­ها و اطلاعات اسنادی و پیمایشی بوده و از ابزار پرسشنامه برای گردآوری داده ها استفاده شده است. جامعه آماری شامل کلیه سالمندان ۶۰ سال به بالاتر بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۰ در بین مناطق ۱ و ۱۰ شهرداری تبریز است که با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه به ترتیب برای منطقه ۱، ۱۳۸ و برای منطقه ۱۰، ۱۳۸ نفر به دست آمده است. سپس با بهره گیری از روش نمونه­گیری در دسترس در بین مناطق ۱ و ۱۰ شهرداری تبریز توزیع و جمع­آوری شده است. در روش تجزیه و تحلیل داده­ها از آزمون­های پیشرفته آماری و مدل­یابی معادلات ساختاری (SEM) استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می­دهد که میانگین وضعیت مسکن، میزان مشارکت اجتماعی، حمایت اجتماعی و خدمات سلامت در بین سالمندان مورد مطالعه در حد متوسط به پایین می­باشد و میانگین شاخص احترام در بین سالمندان در حد متوسط می­باشد و میزان هر کدام از شاخص­های شهر مطلوب سالمندان به جز شاخص مسکن، بر حسب نوع مسکن و منطقه سکونت پاسخگویان تفاوت معنی­داری با هم ندارد. همچنین، میزان اثرگذاری حمایت اجتماعی و خدمات سلامت بر احترام برابر با (۴۴/۰)، میزان اثرگذاری مشارکت مدنی بر احترام برابر با (۲۳/۰) و میزان اثرگذاری مشارکت اجتماعی بر احترام برابر با (۱۷/۰)      می­باشد. با توجه به ضریب تبیین به دست آمده به این نتیجه می­رسیم که سه متغیر (مسکن، حمایت اجتماعی و خدمات سلامت و مشارکت اجتماعی) در مجموع ۸۲/۰ از واریانس متغیر احترام را تبیین می­کنند و ۱۸/۰ درصد دیگر مربوط به عواملی غیر از متغیرهای موجود می­باشد.

: شاخص های شهر مطلوب سالمندان, مدل یابی معادلات ساختاری (SEM), تبریز