مهدی افتخاری - بخش تحقیقات علوم دامی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان قزوین، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، قزوین، ایران
احسان شهرامی - مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان قزوین، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، قزوین، ایران
امیر رضا صفایی - موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
مسعود مستشاری محصص - بخش تحقیقات علوم دامی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان قزوین، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، قزوین، ایران

پژوهش حاضر به منظور بررسی برخی از فراسنجه ­های تولیدمثلی در گاوداری ­های صنعتی شیری استان قزوین انجام شد. برای انجام این تحقیق گاوداری­ های مورد مطالعه در پنج دسته ظرفیتی شامل گاوداری­ های با ظرفیت کم تر از ۱۰۰ راس، ۱۹۹-۱۰۰ راس، ۴۹۹-۲۰۰ راس، ۹۹۹-۵۰۰ راس و بیش از ۱۰۰۰ راس دسته­ بندی شدند. سپس خروجی اطلاعات مربوط به فراسنجه ­های تولیدمثلی از سامانه ثبت اطلاعات گاوداری ­ها اخذ و داده های حاصل در قالب طرح کاملا تصادفی نامتعادل مورد آنالیز قرار گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد از نظر میانگین روز اولین تلقیح پس از زایش بین گروه­ های تیماری تفاوت معنی­ داری وجود نداشت. دوز اسپرم مصرفی به ازای هر آبستنی در تلیسه­ ها بین دسته­  های مختلف ظرفیتی تفاوت معنی­ داری داشت (P≤۰/۰۵) و در تیمار ۱ و ۲ بهتر از سایرین بود (به ترتیب ۱/۲۳ و ۱/۴۰ درصد). روزهای باز در گله­ های مورد مطالعه به طور میانگین ۱۴/۵۷±۱۴۴/۵۵ روز بود و از این نظر بین گروه­ های مختلف تیماری تفاوت معنی­  داری وجود نداشت. اگرچه از نظر درصد باروری گاو بین گله­ های مورد بررسی تفاوت معنی­ داری وجود نداشت، ولی باروری تلیسه­ ها بین گروه­ های مختلف تیماری تفاوت معنی­ داری داشت (P≤۰/۰۵) و تیمارهای ۱ و ۲ بهتر از سایر دسته های ظرفیتی بودند. میانگین روزهای خشک در گله های مورد بررسی ۰/۳۱±۷۵/۹۱ روز بود و بین تیمارها تفاوتی وجود نداشت. از نظر میزان سقط نیز بین تیمارهای مختلف تفاوت معنی­ دار بود و تیمار یک کم ترین میزان سقط را داشت (P≤۰/۰۵). به طور کلی نتایج این پژوهش نشان داد با افزایش ظرفیت گاوداری ها فراسنجه های تولید مثلی به طور منفی تحت تاثیر قرار می­ گیرند و میزان بروز نقایص تولید مثلی مانند سقط در آن ها افزایش می ­یابد.

فراسنجه های تولید مثلی, بیماری, تلقیح, ظرفیت گاوداری, گاوشیری