جلیل ایمانی هرسینی - گروه علوم و مهندسی محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
مسعود نظری زاده - گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه تهران، کرج، ایران
حمیدرضا رضایی - گروه محیط زیست، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
عاطفه اسدی - آزمایشگاه بیوجغرافی و اکولوژی مهره داران، مرکز مطالعات علمی ملی مونت پلیه، مونت پلیه، فرانسه
محمد کابلی - گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه تهران، کرج، ایران

شناسایی غنا و تنوع گونه­ ای یکی از مراحل اساسی برای حفاظت از تنوع زیستی است. شناسایی صحیح پرندگان شکاری براساس ویژگی­ های ظاهری گونه­ ها  دشوار بوده و بر همین اساس تفکیک گونه­ ها به کمک داده­ های مولکولی به تکنیکی کارآمد برای متخصصان علم رده­ بندی تبدیل شده است. در این مطالعه توالی نوکلئوتیدی ژن (COI) برای ۳۶ نمونه از پرندگان شکاری استان مازندران مورد مطالعه قرار گرفت. استخراج DNA از نمونه های جمع آوری شده از  خون و پر پرندگان شکاری استان مازندران انجام شد. ۶۶۰ جفت نوکلئوتید از توالی ژن مذکور با استفاده از واکنش زنجیره ای پلی مراز تکثیر و توالی یابی گردید. نتایج درخت تبارشناسی جدایی چهار خانواده شاهین­ ها (Falconidae)، عقاب­ ها (Accipitridae)، جغد انبار (Tytonidae) و سایر جغدهای (Strigidae) استان مازندران را در مجموع ۲۷ گونه در ۱۴ جنس مختلف پرندگان شکاری شناسایی نمود. میانگین واگرایی ژنتیکی بین گونه ای در راسته شاهین شکلان ۸/۵ و دو راسته عقاب شکلان و جغد شکلان به ترتیب ۱۱/۸ و ۱۵/۴ محاسبه شد. فاصله ژنتیکی بین­ گونه ­ای در راسته شاهین ­شکلان بین ۵/۱ تا ۱۲/۳، در عقاب­ شکلان بین ۳/۹ تا ۱۶/۳ و در جغد­ شکلان در محدوده ۱۴/۳ تا ۲۰/۸ قرار گرفت. بدین ترتیب می ­توان محدوده شناسایی گونه ­ها در پرندگان شکاری مورد مطالعه را براساس محدوده مذکور به خوبی تعیین نمود و هر کدام از این کلادها را به عنوان یک واحد تکاملی معرفی نمود که دارای یک پارچگی ژنتیکی ویژه و شایسته حفاظت است.

پرندگان شکاری, DNA بارکدینگ, COI, مازندران