معصومه درویشی - گروه شیلات، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
رقیه صفری - گروه شیلات، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
علی شعبانی - گروه شیلات، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
سید حسین حسینی فر - گروه شیلات، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

سم دیازینون یک سم پرکاربرد در کشاورزی است و می­ تواند به ­عنوان یک خطر برای تولیدمثل آبزیان به شمار می آید. در این تحقیق تاثیر دوزهای تحت­ کشنده سم دیازینون بر بیان ژن آروماتاز (Cyp۱۹a) درجنس ماده ماهی گورخری (Danio rerio) بررسی شد. بدین منظور ۶۰۰ قطعه بچه ­ماهی گورخری با میانگین وزنی ۰/۰۱±۰/۱۵ گرم  در قالب ۴ گروه آزمایشی (یک گروه شاهد و ۳ تیمار با ۳ تکرار) به ­مدت یک­ ماه در مواجه با غلظت­ های ۰/۸، ۱/۶ و ۳/۲ میلی­ گرم بر لیتر سم دیازینون قرار گرفتند. در انتهای دوره از بافت گناد نمونه برداری و استخراج RNA انجام شد. برای سنتز cDNA از کیت Superscript RTase استفاده شد و cDNA حاصله با استفاده از پرایمرهای ژن آروماتاز و ژن بتا اکتین به عنوان ژن رفرنس در Real Time PCR مورد بررسی قرار گرفت. ارزیابی بیان ژن آروماتاز در تیمارهای ۰/۸، ۱/۶ و ۳/۲ میلی­ گرم بر لیتر سم دیازینون الگوی کاهشی وابسته به دوز را نشان داد و میزان بیان ژن آروماتاز به­ ترتیب ۰/۹۸، ۰/۹۰ و ۰/۷۰ برابر گروه شاهد بود، اما این کاهش معنی­ دار نبود. نتایج مطالعه حاضر نشان می ­دهد که سم دیازینون می ­تواند اثر منفی بر تکامل رسیدگی جنسی در جنس ماده ماهی زبرا داشته باشد. 

دیازینون, آروماتاز, بیان ژن, ماهی زبرا