مریم غروی الخوانساری - استادیار دانشکده معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران

انعطاف پذیری در رویکردی عام در معماری سنتی محقق می شده است. در دوران معاصر، هم زمان با پیشرفت های تکنولوژیکی، انعطاف پذیری به صورت رویکردهای متفاوت و متعدد محقق گردید که تا حدی موجد سردرگمی در موضوع گردید. پرسش اصلی این تحقیق این است که قابلیت های بنیادین انعطاف پذیری کدامند و آیا می توان براساس این قابلیت ها، تعدد رویکردهای موجود در این زمینه را تحلیل کرد و انتظام بخشید؟ در این راستا هدف در این تحقیق شناخت قابلیت های انعطاف پذیری و تحلیل رویکردهای موجود بر اساس آن ها است تا بر اساس آن، بستر شفاف و روشنی از موضوع فراهم گردد. فرایند تحقیق با طرح مفاهیم و قابلیت ها در انعطاف پذیری آغاز می گردد و بر اساس مفهوم اولیه معرفی شده از قابلیت های سه گانه، رویکردهای سنتی و معاصر بررسی و تحلیل می شود. برای رسیدن به این هدف، در این تحقیق سه قابلیت «اتصال نرم»، «تنوع و تعدد مکان ها» و «مکان های چندعملکردی» مطرح می شود. در هر کدام از این سه قابلیت جنبه ای خاص از انعطاف پذیری مد نظر است: در قابلیت اول به چگونگی ارتباط، در قابلیت دوم به تعداد و مقیاس، و در قابلیت سوم به کیفیت و قابلیت های درونی حوزه های فضایی توجه می شود. از این رو می توان گفت نه تنها این سه قابلیت با هم تعارضی ندارند؛ بلکه با توجه هم زمان به هر سه قابلیت رویکردی جامع در زمینه انعطاف پذیری ایجاد می شود.

انعطافپذیری در معماری, راهکارهای انعطافپذیری, قابلیتهای انعطافپذیری