علیرضا فلاحی - دانشگاه شهید بهشتی

زلزله دی ماه ۱۳۸۲ که شهر بم و روستاهای اطراف آن را لرزاند مرگبارترین زمین لرزه تاریخ معاصر ایران در نیم قرن اخیر و جهان در ۲۵ سال گذشته به شمار می آید. این فاجعه که بخش وسیعی از منطقه دشت بم را ویران کرد، از بسیاری جهات موردی استثنایی و در خور بررسی و مطالعه همه جانبه است و برای نخستین بار، حجم بسیار وسیعی از کمک های داخلی و بین المللی را به منطقه سرازیر کرد.اکنون که بیش از دو ماه از رخداد سانحه می گذرد، برنامه بازسازی شهر در دست تهیه است. نظریه های موجود در باب سانحه، توسعه و بازسازی و ارتباط تنگاتنگ آنان با یکدیگر گویای آن است که سانحه در عین حال که میتواد باعث عقب ماندگی و اخلال در روند اهداف توسه شود، فرصت های مناسبی برای رسیدن به مقاصد توسعه به هنگام بازسازی فراهم می آورد که تا قبل از رخداد سانحه امکان پذیر نبودند. به زبان دیگر سانحه به مثابه تیغ دو لبه ای است که برنامه ریی جامع بازسازی می تواند از آن موقعیتی مناسب در جهت توسعه آورد. با توجه به نوپا بودن نسبی مطالعات سانحه در جهان و تاکید بر این مطلب که بازسازی یک تخصص است و با ساختمان سازی و با شهرسازی تفاوت های بنیادین دارد، این مقاله بنا دارد ضمن مروری بر فرایند عملیات امداد و ساماندهی که در بم تاکنون انجام شده است، به چالش ها و راهکارهایی اشاره کند که در برنامه ریزی یک بازسازی جامع نقش تعیین کننده دارند.

ندارد