علیرضا فلاحی - دانشیار دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی
سولماز ارژنگی - کارشناس ارشد دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی، گروه پژوهشی بازسازی پس از سانحه

یکی از مهم ترین وجوه شهر مقاوم پس از سوانح، چگونگی برنامه ریزیو طراحی واحدهای تجاری و همچنین تداوم کسب وکارهای کوچک است. در پی زلزله سال ۱۳۸۲ بم و تخریب گسترده آن، بازار و واحدهای تجاری حایز اهمیت شهر که در عرضه خدمات ناحیه ای و شهری نقش بسزای داشتند نیز به شدت آسیب دید و فعالیت های تجاری با وقفه مواجه گردید. از آنجا که بازتوانی کسب وکارهای آسیب دیده و طراحی واحدهای تجاری، اولین تجربه ایران در زمینه بازسازی و پس از سوانح است، این مقوله کمتر از منظر تداوم کسب وکار بررسی شده است. از این رو با توجه به اهمیت موضوع، در مقاله حاضر به بررسی اقدامات صورت گرفته و همچنین ارزیابی آن ها پس از زلزله بم با در نظر گرفتن طراحی شهری مقاوم در برابر سانحه پرداخته می شود. برای دستیابی به چارچوبی مناسب، در ابتدا مقولات مرتبط با تداوم کسب وکار پس از سوانح، مولفه های کالبدی مراکز تجاری و همچنین تجربه های جهانی مرتبط مطالعه می شوند. در ادامه با مدنظر گرفتن مولفه های مطالعه شده، بازتوانی کسب وکارهای کوچک پس از زلزله بم بررسی و داده های جمع آوری شده پردازش و طبقه بندی می شود. استنباط ما از مطالعات میدانی بیانگر این مهم است که بازتوانی واحدهای تجاری زمانی منجر به نتیجه مطلوب می گردد که برنامه تداوم کسب وکار به منزله ابعاد رویه ای بازسازی مدنظر باشد. بنا بر این ملحوظ داشتن برنامه تداوم کسب وکار در سیاست گذاری های بازسازی سبب تسریع بازتوانی و کاهش آسیب پذیری واحدهای تجاری می شود.

زلزله, واحدهای تجاری, بازسازی, برنامه تداوم کسب وکار