احمد اصغری - شهردار منطقه ۱۱ تهران
سعید اکبری - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری منظر دانشگاه شهید بهشتی تهران

از قرنها پیش تعداد فراوان عابرین پیاده، مشخصه مراکز شهری بوده است. با این حال در طی سالهای اخیر حجم پیاده رودهای مراکز شهری به منظور تسهیل آمد و شد وسایط نقلیه موتوری روز به روز باریکتر شده، وپیاده روی را به خطرات گوناگون مواجه نموده اند. در چند دهه گذشتاه، اغلب شهرسازان و برنامه ریزان حمل و نقل درون شهری کشورها توسعه یافته، سفرهای درون شهری را با دیدگاه استفاده از اتومبیل برنامه ریزی و شبکه ارتباطی شهرها را بر اساس آن طراحی می کردند. این شیوه برنامه ریزی ، کشور ما را نیز تحخت تاثیر قرار داد، که به روشنی عواقب آن را مشاهده می کنیم. طراحی بناهای بی هویت، همراه با کاهش تعدادمغازه ها و فعالیتهای هم سطح خیابان، جذابیت خیابانهای مراکز شهری پیاده را تحت تاثیر قرار داده و وجود مسافت زیاد بین ساختمانها و مراکز فعالیتی ، پیاده روی را کم رونق کرده است. و در نهایت اینکه به دلیل به مخاطره افتادن امنیت فردی و پرهیز از حس تنهایی، مردم به پیاده روی در خخیابانهای مراکز شهری تمایل کمتری نشان میدهند. اما در یکی از دو دهه اخیر، این دیدگاه برنامه ریزی تغییر یافت و به شیوه شهرسازی انسان گرای گذشته، گرایش پیدا کرد. در نتیجه این رویکرد به رسمیت شناختن سفرهای پیاده و دوچرخه به منزله یکی از سیستمهای حمل و نقل درون شهری و برنامه ریزی و طراحی مسیرهای پیاده و دوچرخه در شبکه ارتباطی شهرها بود. و بسیاری از طرح های تجدید توسعه مراکز شهری در صدد بنای مجدد پیاده رو ها در مراکز شهری خود بودند. در واقع این شیوه سعی در کاهش حجم ترافیک و ترددهای درون شهری و جلوگیری از آلودگی های ناشی از آن در شهرهای بزرگ، مخصوصا هسته های مرکزی و پر تراکم آنها بود. در این خصوص نیز، ضوابط و معیارهایی بر الساس ویژگیهای اقلیمی ، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی هر منطقه ارائه شده است. همچنین برنامه ریزان معتقدند که برای جذب مردم به مراکز شهری، فراهم ساختمان محیط پیاده روی ایمن، خوشایند و مطلوب ضروری است و دریافتند که طراحی مراکز شهری باید بگونه ای باشد که امر جابجایی را در مقایسه با نواحی هسته ای متراکم تسهیل نماید. بنابراین طرح های توسعه مسیرهای پیاده و دوچرخه منطقی به نظر می رسد. در این مقاله به بررسی امکان ایجاد مسیرهای دوچرخه و پیاده بر اساس شرایط محلی و ویژگی های کالبدی – فضایی منطقه و همچنین درجهت کاهش حجم ترافیک درون شهری در محدوده شهرداری منطقه 11 تهران پرداخته شده است.

مسیرهای پیاده ، مسیرهای دوچرخه، شهرسازی انسان گرا، حمل و نقل درون شهری ، ویژگی های کالبدی - فضایی