محمد آئینی - --

بخش عمده ای از سطح شهرهای کشور ما، با پدیده فرسودگی و ناکارآمدی مواجه است. در این محدوده ها سرمایه های انسانی، مالی، اقتصادی، اجتماعی، و فرهنگی کشور در معرض خطر ناشی از حوادث غیر مترقبه و کژکارکردی هاست و به شدت نیازمند بهسازی، بازآفرینی، و سامان دهی است. توسعه درون زای شهری، موضوعی پیچیده، چندوجهی و میان بخشی و حتی فرابخشی و با ابعاد کالبدی و غیرکالبدی نظیر ابعاد اقتصادی، مالی، مدیریتی، و حتی اجتماعی و فرهنگی است. برخلاف انتظار اولیه، ابعاد غیر کالبدی با اینکه در اولویت نبوده و کمتر به آن توجه شده، ابعاد کالبدی را تحت الشعاع خود قرار می دهد. در این مقاله به دنبال تبیین نقش و اهمیت توجه به ابعاد غیرکالبدی موضوع، به طرح مباحثی قابل اعتنا در موضوعات اقتصادی، مدیریت مالی، سرمایه گذاری، و تامین مالی و مدیریت عمومی برنامه بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده پرداخته و شاخص هایی را برای شناخت ظرفیت های بالقوه اقتصادی و مدیریتی موضوع بیان شده است.در بخش اقتصادی، ضمن بررسی اسناد و مدارک در حوزه مبانی و تئوری های موجود، چند نمونه موردی به استناد مستندات و تجربه در ایران مد نظر واقع شده و در بخش مدیریت مالی، ضمن معرفی صنعت ریت (شرکت های سرمایه گذاری زمین و مستغلات آمریکا)، چندین روش نو برای تامین مالی طرح های توسعه درونی شهرها مطرح شده است. در بخش آخر، بر ابعاد مدیریتی تحقق نهضت توسعه درون زای شهری و ضرورت تعریف حلقه و عنصر تسهیلگر در چرخه بهسازی و نوسازی تاکید شده است. در نتایج حاصل از این پژوهش، ضمن عرضه نگاهی نو به موضوعات غیر کالبدی بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده شهری، ضرورت توجه هر بیشتر برنام هریزان و مدیران شهری به ابعاد غیرکالبدی برای پیش گیری از فرسودگی ها و تسهیل روند توسعه درونی شهرها، روشن شده است.

توسعه درون زای شهری, بافت های فرسوده, ابعاد غیر کالبدی