محمد جبرئیلی - دانشگاه علامه طباطبائی
فاطمه میرزا ابراهیم تهرانی - دانشگاه علامه طباطبائی
صدیقه شرکت مقدم - دانشگاه علامه طباطبائی

مطبوعات نقش مهمی در انتقال اخبار و اطلاعات روز جهان دارند و می توان گفت به نوعی افکار عمومی و جامعه را جهت دهی می کنند. حقیقت انکارناپذیر این است که صاحبان قدرت سیاسی و اقتصادی رسانه ها را کنترل  و در آنها نفوذ می کنند تا بر مردم تاثیر گذارند. حال این پرسش مطرح می شود که، در ترجمه متون مطبوعات پیام متن مبدا تا چه اندازه درست به خوانندگان منتقل می شود. پژوهش پیش رو بر آن است تا با ادغام برخی از ابزارهای نقد ترجمه با الگوی کلی ون دایک مدل مناسبی برای تحلیل و بررسی در محور معنا ارائه دهد تا نشان دهد که مترجمان متون سیاسی اغلب با رویکردی سوبژکتیو (وابسته به تفکر فردی) و متعصبانه محتوای مطبوعات را به نفع خود تغییر می دهند که این کار بر تحریف ایدئولوژی حاکم بر خبرهای متن مبدا اثرگذار است. ازینرو، کوشیده تا بر اساس ساخت های پیشنهادی ون دایک (ساخت های سطحی  یا روساخت و ساخت های معنایی یا زیر ساخت) در بازنمایی قدرت و ایدئولوژی و با بیرون کشیدن تلویحات، پیش انگاشت ها، طرح واژه ها، سبک های واژگانی، کارگفت ها، انسجام معنایی، سخنوری و غیره، معنای واقعی و ایدئولوژی حاکم بر خبرهای سیاسی را مشخص کند و سپس با مقابله و مقایسه با ترجمه آن، به میزان تغییرات اعمال شده و در نهایت چرخش ایدئولوژی متن دست یابد و نشان دهد که مترجم از چه استراتژی های زبانی و ترجمه ای در محور معنا جهت منطبق کردن آن با باورهای مخاطب زبان مقصد بهره برده است. یافته ها نشان می دهد، مترجمان، در اکثر موارد، ساخت های معنایی متن اصلی را با استفاده از معادل و ساختارهای نا متشابه تغییر می دهند.

نقد ترجمه, ون دایک, متون سیاسی, ایدئولوژی, تحلیل انتقادی گفتمان