نوید زمانی - گروه آموزش محیط زیست، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
جواد حاتمی - گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
سید محمد شبیری - گروه آموزش محیط زیست، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
شهرام کبودوندپور - گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

از آن­جایی­ که قوانین مربوط به مدیریت مناطق حفاظت ­شده بر اساس اهداف حفاظتی تعیین گردیده لذا باعث محدویت دسترسی به منابع طبیعی توسط روستاییان و عشایر شده است. اقدامات حفاظتی جمعیت گونه ­های وحشی را افزایش داده که در نتیجه آن زمین ­های کشاورزی و دام­ های اهلی بیش ­تر در معرض خطر آسیب قرار می ­گیرند. جوامع روستایی و عشایر از دیرباز به ­صورت مستقیم نیازمند استفاده از این منابع برای تامین معیشت خود هستند، این قوانین در صورتی ­که اقتصاد و معیشت جوامع محلی را نادیده گرفته و صرفا بر حفاظت متمرکز باشد، باعث ایجاد نگرش منفی نسبت به قوانین و گرایش به قانون گریزی در جوامع محلی شده و پیامد آن افزایش تعارض بین انسان و حیات ­وحش خواهد بود. در این پژوهش از دو روش آمار توصیفی و استنباطی جهت تجزیه و تحلیل داده ها استفاده گردید. تحلیل هم­بستگی نشان می ­دهد که بین متغیرهای مستقل عوامل اقتصادی-اجتماعی ساکنان بومی، مدیریت حیات وحش، عوامل تهدید کننده اکوسیستم و حیات ­وحش، رفتار زیست ­محیطی ساکنان بومی، میزان آگاهی و اطلاع از منطقه حفاظت ­شده و منابع کسب اطلاعات در زمینه حفاظت با متغیر وابسته آموزش محیط ­زیست برای کاهش چالش انسان و حیات­ وحش رابطه مستقیم و معنی­ داری در سطح وجود دارد. هم ­چنین بیش ­تر مطالعات فقط به بررسی جنبه ­های فنی کاهش تضاد انسان و حیات ­وحش می ­پردازد و آموزش زیست ­محیطی نادیده گرفته می­ شود. بنابراین برای رفع این مشکل نیاز به یک برنامه جامع بلند­مدت است که بتواند جنبه ­های اجتماعی، فرهنگی و حفاظتی را تحت پوشش قرار دهد.

تعارض انسان و حیات وحش, آموزش محیط زیست, جوامع محلی