بیژن اندرز - گروه شیلات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
ابولقاسم کمالی - گروه شیلات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
مهران آوخ کیسمی - گروه شیلات و آبزیان، واحد بهدان، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گیلان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی ایران، رشت، ایران
هومن رجبی اسلامی - گروه شیلات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

در ایران تامین بچه ­ماهی کپور معمولی از طریق تکثیر مصنوعی صورت میگیردکه می ­تواند تنوع ژنتیکی این ماهی را دستخوش تغییراتی کند. ­هدف از این تحقیق، بررسی ساختار ژنتیکی مولدین ماهی کپور معمولی با استفاده از جایگاه ­های ریزماهواره بود.­ بدین ­منظور تعداد ۶۰ نمونه ماهی مولد کپور معمولی از مناطق گیلان و مازندران ­(۳۰ نمونه­ از هر منطقه)­ جمع ­آوری شد. DNA نمونه­ ها به ­روش فنل-کلروفرم استخراج و با استفاده  ­از ۱۱­ جایگاه ژنی  ریزماهواره­ ای بررسی شد. طبق نتایج حاصل محدوده تعداد آلل، متوسط هتروزیگوسیتی مورد انتظار و مشاهده شده به   ترتیب ۱۸-۱۱، ­۰/۳۷­ و ­۰/۸۶ به ­دست آمد. ­آنالیز واریانس مولکولی نشان داد که تنوع بالایی (۹۳ درصد)­ در درون جمعیت های مورد بررسی وجود داردو شاخص ­های تمایز Fst­ و Rst تفاوت معنی داری بین مناطق گیلان و مازندران نشان دادند. میزان شاخص Fst ۰/۰۱۳­ به ­دست آمد که نشان ­دهنده وجود تمایز ژنتیکی پایین بین مناطق گیلان و مازندران بود که علت آن را می­ توان جابجایی ماهیان مولد توسط پرورش دهندگان عنوان کرد. تمامی جایگاه­ های مورد بررسی، انحراف معنی­ داری ­(۰/۰۰۵>p )­ از تعادل هاردی-واینبرگ نشان دادند که علت عمده آن را می ­توان به افزایش هتروزیگوسیتی نسبت داد. میزان شاخص تمایز و جریان ژنی براساس فراوانی آللی به ترتیب­۰/۰۱۷۲­ و ­۲/۱۱­ محاسبه گردید.همچنین نتایج حاصل از ترسیم دندروگرام بیانگر تمایز ژنتیکی دو جمعیت مورد بررسی است. با توجه به نتایج حاصل، می ­توان بیان داشت که جمعیت­ های مورد بررسی از غنای آللی و تنوع ژنتیکی قابل قبولی بر خوردارند.

ماهی کپور معمولی, گیلان, تنوع ژنتیکی, ریزماهواره, مازندران, تعادل هاردی- واینبرگ