سعید حسن زاده - گروه زیست شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی، دانشگاه علوم و فنون دریایی، خرمشهر، ایران
رحیم عبدی - گروه زیست شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی، دانشگاه علوم و فنون دریایی، خرمشهر، ایران
محمد علی سالاری علی آبادی - گروه زیست شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی، دانشگاه علوم و فنون دریایی، خرمشهر، ایران
عبدالعلی موحدی نیا - گروه زیست شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی و اقیانوسی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
زهرا بصیر - گروه علوم پایه، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز،اهواز، ایران

ماهی بیاح (Liza abu) و شبه شوریده (Johnius belangerii) به ­علت بازار پسندی دارای ارزش اقتصادی بالا در ناحیه خلیج فارس می باشند. در مطالعه حاضر تفاوت های هیستومورفولوژیکی مری و روده بین ماهی بیاح با رژیم فیتوپلانکتون خواری و شبه شوریده با رژیم گوشت خواری مورد بررسی قرار گرفت. بدین ­منظور ۲۰ قطعه ماهی از هر گونه با ویژگی­ های زیست ­سنجی مشابه از خور موسی صید شدند. پس از تشریح نمونه های بافتی از قسمت های ابتدا و انتهایی مری هم ­چنین قطعاتی از قسمت­ های ابتدایی، میانی و انتهای روده برداشت گردید. نمونه های بافتی پس از طی مراحل معمول آماده­ سازی شامل فیکس کردن در فرمالین بافر ده درصد، آبگیری با سری افزایشی الکل، شفاف­ سازی با گزیلول، بلوک­ گیری با پارافین، برش با ضخامت ۵ میکرون با میکروتوم، انتقال نمونه­ ها بر روی لام، رنگ ­آمیزی و در نهایت با میکروسکوپ نوری مجهز به لنز داینولیت بررسی شدند. نتایج حاصل از مطالعات میکرومتری نشان داد که مری در هر دو گونه در ناحیه مخاطی دارای چین­ خوردگی های متعدد و اپیتلیوم آن از نوع سنگفرشی مطبق همراه با سلول های ترشحی بوده است. تعداد این سلول­ ها در ناحیه انتهای نسبت به ناحیه ابتدایی با اختلاف معنی ­دار بیش ­تر بوده (۰/۰۵≥P)  اما در ماهی بیاح در قسمت ابتدایی و در ماهی شبه شوریده در قسمت انتهایی تعداد این سلول ­ها بیش ­تر بوده است. هم­ چنین از ابتدا به سمت انتهای روده بر تعداد سلول های موکوسی افزوده شده و طول پرزهای روده در قسمت میانی از سایر بخش های روده بیش ­تر بود.هم ­چنین طول پرزها در ماهی بیاح در سه قسمت ابتدایی، میانی و انتهایی روده نسبت به شبهشوریده بزرگ ­ترمشاهدهشد (۰/۰۵≥P). به طورکلی در هیستومورفولوژی مری و روده دو گونه مورد مطالعه تفاوت­ ها و شباهت­ هایی از نظر ساختار مشاهده گردید که می­ تواند متاثر زندگی و چگونگی تغذیه موجود باشد.

هیستومورفولوژی, مری, روده, بیاح, شبه شوریده