احمدرضا یلمه ها - دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان - اصفهان

بی تردید از میان ادبیات ملل مختلف ، زبان و ادب عرب بیشترین تاثیر را بر زبان و ادبیات فارسی گذاشته است . این اثرگذاری در ابعاد و زمینه های مختلف از جمله به کارگیری واژه ها ، اصطلاحات ، اسلوب ، قالبها ، مضامین و موضوعات شعری و غیره است. این موضوع از همان قرون اولیه موجب ترغیب شاعران ایرانی به مطالعه ادبیات عرب شد . به طوری که تتبع در دواوین ادب عرب برای شاعران ایرانی فضیلتی محسوب می شد و عربی گویی از ملزومات کار شاعران ؛ بدین ترتیب شاعران ایرانی ، علاوه بر سرودن اشعار عربی ، بسیاری از مضامین و مفاهیم شعر عرب را مستقیما و یا به صورت غیرمستقیم ، آگاهانه و یا ناآگاهانه در شعر خود به کار بردند. امیرمعزی نیشابوری ، شاعر معروف اواخر قرن پنجم از جمله شاعرانی است که بسیاری از مضامین شعری خود را به صورت مستقیم از ادب عرب اخذ کرده و یا به صورت غیرمستقیم از طریق شاعران همعصر و یا پیش از خود اقتباس کرده است . یکی از این مضامین پربسامد در شعر امیرمعزی که در ادب عرب نیز به وفور مشاهده می شود ، توصیفاتی است که درباره ممدوح و یا معشوق به کار رفته است . این پژوهش بر آن است تا به بررسی تطبیقی این دو مضمون در دیوان امیر معزی و شعر عرب بپردازد .

شعر فارسی, ادبیات تطبیقی, ادب عرب, امیر معزی, توصیف ممدوح, وصف معشوق, مضامین مشترک