فریده چناری - گروه زیست شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی و اقیانوسی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر
محمدباقر نبوی - گروه زیست شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی و اقیانوسی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر
محمدعلی سالاری - گروه زیست شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی و اقیانوسی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر
احمد سواری - گروه زیست شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی و اقیانوسی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر
حسین ذوالقرنین - گروه زیست شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی و اقیانوسی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر

جنس Lydia متعلق به زیرشاخه سخت پوستان و رده خرچنگ های حقیقی می­ باشد. تنها گونه ای از آن که در خلیج فارس یافت شده است  Lydia tenax نام دارد. از آن­ جایی ­که در قلمرو دریایی گونه­ های شناسایی نشده به ­وفور وجود دارند روش شناسایی سنتی مبتنی بر ویژگی­ های مورفولوژیک شناسایی آن­ ها را با مشکل مواجه می کند. اخیرا ژن COI برای شناسایی و تعیین حد و مرز گونه ای کاربرد فراوانی دارد به همین منظور از نشانگر مولکولی ژن COI و هم چنین فراساختار اولین گونوپود جنس نر استفاده شد برای این که احتمال وجود گونه های مخفی در میان ۳ مورفوتایپ این گونه نشان داده شود. بنابراین از گونه منسوب به Lydia  tenax از سواحل صخره ای استان بوشهر نمونه ­برداری انجام شد. سپس اولین گونوپودهای جنس نر، جداسازی شده و با میکروسکوپ الکترونی اسکنینگ (SEM) مورد عکس ­برداری قرار گرفتند. جهت مطالعات مولکولی DNA نمونه­ ها با استفاده از روش فنل-کلروفروم استخراج و قطعه ژنی زیر واحد یک سیتوکروم اکسیداز میتوکندری (COI) تکثیر و توالی­ یابی شد. نتایج مطالعه حاضر نشان داد توالی نوکلئوتیدی این قطعه ژنی میتوکندریایی (COI) در نمونه ­های مورد بررسی یکسان نیست و از این ۳ مورفوتایپ نمونه  Lydia sp.FCH با بقیه مورفوتایپ­ ها تفاوت بیش ­تری را نشان داد و در کلادی جداگانه قرار گرفت. مطالعه دقیق فراساختار اولین گونوپود جنس نر در ۳ مورفوتایپ، نیز تفاوت ­هایی را در قسمت راسی نشان داد. بررسی حاصل نشان داد، زمانی که تشخیص گونه ­ها به ­دلیل شباهت­ های زیاد مورفولوژی مشکل است، بررسی­ های فراساختار اولین گونوپود جنس نر و شناسایی براساس ژن COI در تفکیک گونه­ ها سودمند خواهد بود. 

Lydia tenax, مولکولی, COI, فراساختاری, گونوپود, خلیج فارس