حمیدرضا کبیری بالاجاده - گروه محیط زیست، دانشکده انرژی و محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، صندوق پستی: ۷۷۵-۱۴۵۱۵
حمیدرضا رضایی - گروه محیط زیست، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، صندوق پستی: ۱۵۷۳۹-۴۹۱۳۸
سعید نادری - گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، صندوق پستی: ۱۸۴۱

شوکا (Capreolus capreolus) کوچک­ ترین عضو خانواده گوزن­ ها (Cervidae) در ایران است. این گوزن در جهان دارای دو گونه اروپایی - آسیایی (C. capreolus) و سیبریایی (C. pygargus) است، که از نظر ریختی با یکدیگر متفاوت هستند. این گونه در ایران عمدتا در مناطق جنگلی با پوشش زیرین نسبتا متراکم، جنگل های جوان، جنگل های بین دشت و مناطق کوهستانی زیست می­ کند. هدف از اجرای این مطالعه شناخت تنوع ژنتیکی شوکای ایران در مناطق مورد مطالعه بر اساس ژن D-loop میتوکندری و کاربرد آن در برنامه­ ریزی­ های حفاظتی این گونه می­ باشد. تعداد ۸ نمونه از شوکای ایران از نقاط پراکنش گونه در استان مازندران و گلستان جمع­ آوری شد. پس از استخراج DNA از نمونه­ ها شامل بافت ماهیچه و سرگین، شاخ  تکثیر بخشی از ناحیه کنترل DNA میتوکندری به طول ۳۶۶ جفت باز به کمک یک جفت پرایمر  یونیورسال صورت گرفت. محصولات PCR پس از توالی­ یابی جهت بررسی و تعیین فاصله ژنتیکی و تنوع هاپلوتیپی با استفاده از نرم­ افزارهای MEGA۵،DNASP۵ و NetWork بررسی شدند. براساس نتایج به­ دست آمده، تعداد ۳ هاپلوتیپ و ۳ جایگاه چند شکلی تشخیص داده شد. هاپلوتیپ­ های مشترک بین نمونه­ های استان گلستان و مازندران  وجود دارد  که احتمال آن می­ رود  ارتباط بین جمعیت­ های دو استان و وجود کریدور ارتباطی بین جمعیت­ های آن­ ها وجود داشته باشد. فاصله ژنتیکی جمعیت دو استان کم بوده و از نظر حفاظتی باید مورد بررسی دقیقی قرار گیرند تا این ارتباط قطع نشود.

شوکا, D-loop, تنوع ژنتیکی, گلستان, مازندران