فاطمه زینالی - گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
سینا بشارت - دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
جواد بهمنش - استاد گروه مهندسی آب، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

اهمیت ریشه و الگوی جذب آب از خاک توسط آن یکی از عوامل موثر در رشد و نمو گیاهان زراعی است. نحوه توزیع ریشه در خاک تحت شرایط مختلف زراعی متفاوت بوده و اعمال مدیریت های مناسب منجر به افزایش جذب آب توسط ریشه و افزایش کارایی مصرف آب و در نهایت عملکرد محصول خواهد شد. بدین منظور مطالعه ای با هدف بررسی تاثیر روش های آبیاری قطره ای زیر سطحی (Sb)، آبیاری قطره ای سطحی (S) و آبیاری قطره ای سطحی همراه با مالچ پلاستیکی (Sm)، که در مطالعات محدودی مورد توجه قرار گرفته است، بر روی عملکرد و کارایی مصرف آب و شبیه سازی حرکت آب و جذب ریشه با مدل HYDRUS-۲D و خصوصیات آن در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال ۹۸-۱۳۹۷ در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ارومیه انجام شد. بر اساس نتایج به دست آمده مشخص شد که تیمار (Sm) و (S) به ترتیب دارای بیشترین میزان عملکرد و کارایی مصرف آب به ترتیب به میزان ۶/۳۶ تن بر هکتار و ۱/۲ کیلوگرم بر مترمکعب بودند. همچنین بیشترین میزان حجم و وزن ریشه مربوط به تیمار (S) به ترتیب به میزان ۶/۳۲۵ گرم و ۸/۲۵۱ میلی لیتر بود. بر اساس شبیه سازی های صورت گرفته مشخص شد که تغییرات رطوبت در تیمار (S) بیشتر در سطح خاک اتفاق افتاده است ولی در تیمار (Sb) این تغییرات در عمق خاک و در تیمار (Sm) در یک عمق مشخص که فاصله کمی از سطح خاک دارد، دیده می شود.

بیلان آب, شعاع ریشه, مدل HYDRUS-۲D, رقم ماکسیما