محمود هوشمند - دانشکده اقتصاد دانشگاه فردوسی
مسعود نیکوقدم - دانشگاه فردوسی - دانشکده اقتصاد

جمعیت هر کشوری، نقش مهم و اساسی در رشد و توسعه اقتصادی آن کشور ایفا می‎کند به طوری که همواره از آن به عنوان عاملی مهم در رشد اقتصادی کشورها یاد می‎شود. اما در کنار اندازه مطلق جمعیت و یا نرخ رشد جمعیت، توجه به ترکیب یا ساختار سنی جمعیت و تغییرات آن، بسیار حائز اهمیت است چراکه می‎تواند منشاء بسیاری از تحولات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی جوامع شود. لذا در این تحقیق، اثر جمعیت در هریک از گروه‎های سنی سه‎گانه (زیر۱۵سال، ۱۵تا۶۴ سال، و بالاتر از ۶۵ سال) و همچنین بار تکفل سنین جوان و پیر بر درآمد سرانه را از طریق وارد کردن کانال‎های اثرگذاری آن گروه سنی بر رشد اقتصادی، مورد بررسی قرار می‎دهیم. به منظور بررسی رابطه علیت بین متغیرهای جمعیتی و متغیرهای اقتصادی از یک سو و رابطه علیت بین متغیرهای اقتصادی با درآمد سرانه و رشد آن از سوی دیگر، از روش علیت تودا-یاماموتو استفاده شد. همچنین به منظور بررسی میزان اثرگذاری هریک از گروههای سنی و نیز بار تکفل بر درآمد سرانه و رشد آن، از روش خودرگرسیون با وقفه‎های توزیعی (ARDL) استفاده شد.

ساختار سنی جمعیت, درآمد سرانه, آزمون علیت تودا- یاماموتو, روش ARDL