محمود متوسلی - استاد دانشکده‎ی اقتصاد دانشگاه تهران
جعفر عبادی - دانشیار دانشکده‎ی اقتصاد دانشگاه تهران
محمود مشهدی احمد - دانشجوی دکتری دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران

اقتصاد، علمی است که در آن سنت‎های فکری متعددی ظهور، تعالی و افول کرده اند. سنت‎هایی که هر یک داعیه‎ی نظریه‎ی اقتصادی را در سر پرورانده اند. در میان سنت‎های فکری مختلف، در پی انقلاب مارژینالیستی، سنتی ظهور یافت که توسط وبلن اقتصاد نئوکلاسیک نام گرفت و بعدها از آن با عنوان اقتصاد ارتدکس یاد شد. در کنار واژه‎ی ارتدکس، واژه دیگری نیز استفاده می شود که تا حدودی ابهام آور بوده و یکی از اهداف اصلی این مقاله برطرف کردن همین ابهام است. واژه‎ی مورد نظر، "جریان اصلی " می باشد. در این مقاله سعی شده است ضمن مطالعه در معنا و مفهوم ارتدکس اقتصادی نشان داده شود که آیا تفاوتی بین ارتدکس و جریان اصلی وجود دارد یا خیر. در حقیقت، بحث و سهم اصلی ما در این مقاله طرح اشکالی در برابر دیدگاه اقتصاددانانی هم‎چون لاوسون است که سعی دارند نشان دهند اقتصاد ارتدکس دیگر رویکرد بی رمقی است و ارجاع به آن چندان منطقی به‎نظر نمی‎رسد. در مقابل این ایده ما نشان می‎دهیم که، به رغم وجود و پیدایش نحله های فکری مختلف در اقتصاد جریان اصلی، هم‎چنان باید پذیرفت که جریان اصلی خیلی متفاوت از اقتصاد ارتدکس و یا نئوکلاسیک نیست. این موضوع ما را به این نتیجه مهم رهنمون می شود که علاوه ‎بر ویژگی مورد نظر لاوسون، که همان تاکید بر ریاضیات در اقتصاد جریان اصلی می باشد، ویژگی‎های دیگری نیز وجود دارد که این جریان هم‎چنان پایبندی خود را به آن‎ها حفظ کرده است. برای مثال، ویژگی‎های هم‎چون فردگرایی روش شناختی، یا اعتقاد عملی به تعادل جویی و رفتار مبتنی بر بهینه سازی از جمله ویژگی‎های هستند که اقتصاد جریان اصلی پایبندی خود را به آن حفظ کرده است. یافته های این مقاله از یک جهت دیگر نیز مهم و حائز اهمیت است، چرا که به ما کمک می کند تا بتوانیم خط مرزی نسبتا مناسب تری بین ارتدکس و هترودکس ترسیم کنیم، گرچه ترسیم خط دقیق بین آن‎ها عملا غیرممکن است. طبقه‎بندی JEL : B۰۰، B۱۳، B۴۱، B۵۰

اقتصاد ارتدکس, اقتصاد جریان اصلی, اقتصاد هترودکس, تعادل, فردگرایی روش شناختی, قیاس گرایی, لاوسون