مجتبی محرم نژاد - کارشناسی ارشد نانو شیمی دانشگاه علم و صنعت
صبا سلمانی - دکتری عمومی داروسازی دانشگاه اردبیل
مهرناز شاهی - فارغ التحصیل کارشناسی ارشد شیمی تجزیه دانشگاه سمنان
محمد محمدی - کارشناسی ارشد شیمی تجزیه دانشگاه سمنان

اسانسها مخلوطی از ترکیبات روغنی فرار بوده که به عنوان یک متابولیت ثانویه در گیاهان دارویی ساخته میشوند.بر اساس نظریه سازمان استانداردسازی بین المللی، اسانسها به عنوان محصولات استخراجی از منابع گیاهی یا میوه جات با استفاده از روش تقطیر با بخار یا آب در نظر گرفته میشوند. ترکیبات شیمیایی آنها بر اساس فاکتورهایی همچون گیاه، محیط و روش استخراج بسیار متفاوت میباشد. اسانسها به دلیل ویژگی ضد میکروبی، ضد اکسیدانی، ضد التهابی و ضد سرطان میتوانند جایگزین مناسبی در زمینه های غذایی و دارویی باشند، امروزه با افزایش آگهی های تولیدکنندگان در به کارگیری مواد طبیعی به ویژه در مواد غذایی، آرایشی و بهداشتی و دارویی اسانسها محبوبیت بیشتری پیدا کرده اند. بررسی حاضر خلاصه ای جامع در مورد تعریف اسانس، روش استخراج از گیاهان دارویی، فعالیت بیولوژیکی و فارماکولوژیکی، بررسی ترکیبات شیمیایی و نیز مزایای بالقوه اسانسها به منظور افزایش سطح سلامتی جامعه را ارایه میدهد. در این بررسی عمده ترین ترکیبات شیمیایی مشترک در اسانسهای گیاهی شامل تیمول، آلفا پینن، بتا پینن، کارواکرول، لینالول، ژرماکرن و کومین آلدهید بود. اسانسها فعالیتهای بیولوژیکی و فارماکولوژیکی بالقوه ای داشته و بنابراین دارای کاربردهای فراوانی در حوزه داروسازی و صنایع غذایی میباشند.

اسانس، افزودنیهای غذایی، گیاهان دارویی، اثرات فارماکولوژیکی، خواص درمانی