حسن قاسمی مبتکر - دانشجوی دکتری مهندسی مکانیزاسیون کشاورزی، گروه مهندسی بیوسیستم، دانشگاه تبریز
یحیی عجب شیرچی - دانشیار، گروه مهندسی بیوسیستم، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
سیدفرامرز رنجبر - استادیار، گروه مهندسی مکانیک، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
منصور مطلوبی - استادیار، گروه مهندسی باغبانی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

یکی از بهترین اقدامات جهت ایجاد شرایط بهینه رشد گیاهان در داخل گلخانه ارائه مدل های دقیق برای کنترل شرایط داخلی گلخانه است. در این مطالعه با استفاده از مدل ریاضی میزان تابش کل خورشیدی (مستقیم، پخش و بازتابش شده از زمین) عبوری از پوشش یک گلخانه یک طرفه بدون گیاه واقع در دانشگاه تبریز محاسبه شد. همچنین با توسعه یک مدل دینامیکی انتقال گرما، دماهای داخلی گلخانه شامل دمای هوای گلخانه، دمای سطح خاک و دمای سطح داخلی گلخانه پیش بینی شد. ورودی های مدل شامل پارامترهای هواشناسی اندازه گیری شده و خواص ترموفیزیکی اجزای گلخانه بود. نتایج نشان داد که تبادل گرمایی سطح خاک بیشترین اثر را بر تغییرات دمایی هوای داخل گلخانه دارد. مقایسه نتایج حاصل از مدل با داده های اندازه گیری نشان داد برای هوای داخلی گلخانه، بین مقادیر اندازه گیری شده و پیش بینی شده همبستگی بالایی وجود دارد. ضریب همبستگی و میانگین درصد خطا برای این مدل به ترتیب برابر با  ۹۹/۰ و ۶۲/۳-% به دست آمد. همچنین میانگین درصد خطا برای این داده ها ۶۲/۳-% به دست آمد نتایج همچنین نشان داد بخش اعظم تابش ورودی به داخل گلخانه از طریق تابش و همرفت به بیرون تلف می شود.

مدل دینامیکی, گلخانه یک طرفه, تابش خورشیدی, دمای هوای گلخانه