امیرحسین کبیری خلج زاده - دانشجو مقطع کارشناسی ارشد عمران، گرایش ژئوتکنیک، دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل.
عسکر جانعلی زاده چوب بستی - استاد، دانشکده عمران، دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل.

ساخت تونل در مهندسی راه به دلیل مزیتهای بسیار مناسب آن در مقابله با موانعی مانند کوه ها، رودها و یا شرایط نامناسب زمین شناسی، همواره یکی از بهترین گزینه ها محسوب شدهاست. اگرچه، گزارشات بسیاری از ناپایداری شیروانی ها یا زمین لغزشهای ایجاد شده به دلیل حفر تونل در شیروانیها و یا حفاری تونل بر روی سطح لغزشی قدیمی که موجب فعال سازی مجدد آن توده لغزش گردیده، وجود دارند. همچنین تحقیقات فراوانی در ارتباط با عوامل تاثیرگذار بر حفاری و متعاقبا پایداری کوتاه مدت شیبها در هنگام حفاری تونل انجام شده اند. اما تحقیقات اندکی در ارتباط با آثار بلند مدت وجود سازه تونل در شیروانی های خاکی بر پایداری آن، به بحث و بررسی پرداخته شده اند. لذا در این پژوهش شیروانیهایی اعم از طبیعی یا مصنوعی که سطح لغزشی از پیش رخ دادهای در آنها وجود نداشته است، با دو روش متداول تحلیل پایداری شیروانی، مدلسازی شده و سپس به مقایسه حالاتی که تونلی در مکانی نسبی به سطح لغزش محتمل در آن شیروانی وجود داشته با حالاتی که در آن تونلی وجود نداشته، پرداخته شده است. نتایج نشان داده که بحرانی ترین مکان حفر تونل، در نزدیکی پنجه توده لغزش بودهاست. همچنین این پژوهش دیدگاه ی متفاوت از ساز و کار اندرکنش شیروانی خاکی-تونل وگسیختگی آن به هنگام رخداد زمین لغزش ارائه کرده است.

پایداری شیروانیهای خاکی، زمین لغزش، تونل، حفر تونل، اندرکنش زمین لغزش-تونل.