فریده چناری - دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر
محمد باقر نبوی - دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر
محمدعلی سالاری - دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر
احمد سواری - دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر
حسین ذوالقرنین - دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر

بر اساس مطالعات مورفولوژی، Leptodius exaratus تنها گونه شناخته شده از جنس Leptodius است که تاکنون در سواحل صخره­ای خلیج فارس یافت شده است. از آنجایی ­که وجود گونه­ های مخفی در میان سخت­پوستان دریایی بسیار رایج است، هدف مطالعه حاضر، بررسی احتمال شناسایی گونه­ های مخفی در میان ۸ مورفوتایپ رنگی است که در مطالعات مورفولوژیک به عنوان گونه Leptodius exaratus شناسایی شده بودند. بدین منظور، از ۸ الگوی رنگی منسوب به گونه Leptodius exaratus از سواحل صخره­ای استان بوشهر نمونه ­برداری انجام شد. سپس اولین گونوپودهای جنس نر، جداسازی شده و با میکروسکوپ الکترونی اسکنینگ SEM عکسبرداری شدند. جهت مطالعات مولکولی DNA نمونه­ها با استفاده از روش فنل-کلروفروم استخراج و قطعه ژنی زیر واحد یک سیتوکروم اکسیداز میتوکندری COI تکثیر و توالی­ یابی شد. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که توالی نوکلئوتیدی این قطعه ژنی میتوکندریایی COIدر تمام مورفوتایپ­های رنگی بر هم منطبق نمی­باشند و این نتایج در توپولوژی درختان تکاملی برای هر دو آنالیز Maximum likelihood, Bayesian منعکس شد. مطالعه فراساختار قسمت راسی اولین گونوپود جنس نر نیز نشان داد، تفاوت­هایی اساسی در قسمت راسی این اندام در برخی مورفوتایپ­های رنگی دیده می­شود. این نتایج نشان می­دهد که تمامی نمونه­ ها احتمالا متعلق به یک گونه نمی­باشند و در میان آنها گونه­های پنهان وجود دارند. شواهد مولکولی همچنین نشان داد، توالی ۸ مورفوتایپ رنگی Leptodius exaratus از خلیج فارس و توالی ثبت شده این گونه از اندونزی در کلادهایی جداگانه قرار گرفته­اند. شناسایی بر اساس مورفولوژی اولین گونوپود جنس نر توسط میکروسکوپ الکترونی اسکنینگ SEM و ژن COI  روش­های تحقیق کارآمدی در مطالعه حاضر بودند.

Leptodius exaratus, Molecular, COI, Gonopod, Persian Gulf, Leptodius exaratus, مولکولی, COI, گونوپود, خلیج فارس