میثم رضایی - موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران؛
کامبیز بازرگان - موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران؛
کریم شهبازی - موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران؛

حرکت، انتقال و توزیع (افقی و عمودی) آب و عناصر غذایی مانند پتاسیم و فسفر بواسطه کودآبیاری از مسائل بسیار مهم در مدیریت پایدار خاک و آب می باشد. این مطالعه به منظور ارزیابی دینامیک این عناصر در کشت سیب زمینی و ذرت تحت سیستم آبیاری قطره ای در مزرعه موسسه خاک و آب انجام شد. سیب زمینی به صورت جوی و پشته ( فاصله ردیفهای ۷۰ و با فاصله گیاه ۶۰ سانتیمتر) و ذرت بصورت نواری ( به فاصله ردیفهای ۶۰ و فاصله گیاه ۱۵ سانتیمتر) کشت شد. برنامه آبیاری بصورت دوبار در هفته و هر بار حدود ۴ ساعت به مقدار حدود ۴ لیتر بر هر متر تیپ (لوله) با فشار حدود ۰/۶ بار آبیاری بود. مقدار کود لازم برای هر گیاه بر اساس آزمون خاک در دو تقسیط بصورت کود آبیاری یک ساعت پس از شروع آبیاری و به مدت سه ساعت اعمال شد. پس از دور اول کودآبیاری نمونه برداری خاک در فواصل زمانی ۴، ۲۴، ۹۸ و ۶۲۴ و ۱۶۳۲ ساعت و در دور دوم در فواصل زمانی ۴، ۲۴، ۹۸ و ۹۶۰ در فواصل افقی۰، ۵، ۱۰ و ۱۵ سانتی متر و فواصل عمقی ۵-۰، ۱۰-۵، ۱۵-۱۰، ۲۰-۱۵، ۳۰-۲۵ و -۳۰ ۴۰سانتیمتر (روش آگر) از قطره چکان با دو تکرار (دو بوته گیاه) انجام شد وغلظت فسفر و پتاسیم تبادلی انداره گیری شد. برای ارزیابی اولیه داده های مشاهداتی درون یابی شدند. سپس توزیع آنها در زمان و مکان مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که توزیع/حرکت فسفر و پتاسیم در یک خاک با کشت گیاه متفاوت، متفاوت خواهد بود. بنظر می رسد تقسیط کوددهی، فراهمی عناصر را بیشتر می کند . الگوی توزیع دو عنصر کاملا متفاوت بود. توصیه می شود ارزیابی حرکت جریان آب و عناصر در خاک و جذب توسط گیاه توسط مدل گیاهی-هیدرولوژیکی انجام شود.

فسفر، پتاسیم، توزیع/حرکت، آبیاری قطره ای، کودآبیاری، مدلسازی