محبوب صفاری - استایار گروه پژوهشی محیط زیست، پژوهشگاه علوم و تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی، دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی وفناوری پیشرفته، کرمان
سلیمه سدری زاده بمی - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم خاک، دانشگاه ولیعصر رفسنجان

در تحقیق حاضر، از استخوان خام گاوی و بن چار حاصل از آن جهت تثبیت نیکل در یک خاک آهکی استفاده گردید. بر اساس نتایج، بن چار تولیدی، دارای سطح ویژه ۱۰۰ برابری، سطح متخلخل تر و گروه های عامل هیدروکسی آپاتایت بیشتری نسبت به استوان خام بود. بن چار تولید شده، با توجه به سطح ویژه بیشتر (جذب فیزیکی) و وجود گروه های عامل هیدروکسی آپاتایت (دارای کلسیم)، سبب تثبیت بیشتر نیکل از طریق فرایند تبادل کاتیونی و کاهش شکلهای متحرک نیکل (تبادلی و کربناتی) شد. با توجه به نتایج، بن چار قابلیت تثبیت بالایی از نیکل در خاک دارد که پیشنهاد میشود با فعال سازی بیشتر گروه های عامل از طرق فرایندهای پوششی، بتوان تثبیت بیشتری از نیکل را در خاکهای آلوده به این عنصر شاهد باشیم.

نیکل، تثبیت، بن چار، خاک آهکی، استخوان خام گاوی