عباس شعبانی روفچائی - دانشجوی دکتری گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان
سپیده ابریشم کش - استادیار گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان
محمود شعبانپور - دانشیار گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان
محمود فاضلی - استادیار گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان

اثرات مثبت بیوچار بر حاصلخیزی خاک و بهبود باردهی محصول اثبات شده است. اما تاثیر بیوچار بر ویژگیهای فیزیکی و به خصوص ویژگیهای مکانیکی خاک به ندرت مورد مطالعه قرار گرفته است. بنابراین در این پژوهش، تاثیر کاربرد سطوح یک و دو درصد وزنی بیوچار هسته زیتون در دو دامنه اندازه ذرات ۵۳-۲۵۰ و ۲۵۰-۵۰۰ میکرون در یک خاک رس سیلت فقیر از ماده آلی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که سطح دو درصد بیوچار و همچنین بیوچار با اندازه ذرات ۵۳ تا ۲۵۰ میکرون در مقایسه با شاهد (بدون بیوچار ) موجب افزایش حد روانی خاک شد. افزایش شاخص خمیرائی خاک نیز فقط در سطح دو درصد بیوچار با اندازه ذرات ۵۳-۲۵۰ میکرون مشاهده شد اما سایر تیمارها تاثیر معنیداری را نداشتند. اگرچه اینگونه تغییرات در ویژگیهای مکانیکی از قبیل افزایش شاخص خمیرائی میتواند اثرات منفی بر قابلیت کار بر روی خاک را به دنبال داشته باشد. اما نتایج این مطالعه نشان داد که بیوچار در اندازه ذرات و سطوح کاربرد متفاوت، اثر مشابهی را بر ویژگیهای مکانیکی خاک ندارند. بنابراین میتوان با کاربرد سطح کمتر و همچنین اندازه ذرات بزرگتر بیوچار از کاهش مقاومت خاک در برابر تنشهای خارجی از قبیل عملیات خاکورزی، عبور ماشین الات و ... جلوگیری کرد.

حد روانی، حد خمیری، شاخص خمیرائی، قابلیت کار