نسرین سعادتی - دانشجوی دکتری گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان
محمدرضا مصدقی - استاد گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان
محمدرضا سبزعلیان - دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان
مهرنوش جعفری - استادیار گروه بیوسیستم، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان

حضور ریشه گیاه در خاک تاثیر قابل توجهی بر مقاومت برشی و تقویت مکانیکی خاک دارد. تقویت خاک توسط پوشش گیاهی یک عامل کلیدی در بهبود پایداری مکانیکی خاک، حفاظت دامنه ها و خاک مراتع است. این پژوهش با هدف بررسی مقاومت برشی خاک در حضور ریشه های گیاه مرتعی فسکیوی بلند همزیست با و بدون قارچ اندوفیت انجام شد. پنجه های ژنوتیپهای B و C گیاه با و بدون حضور قارچ اندوفیت درون لوله های PVC حاوی یک خاک لوم رسی شنی کشت شد. پس از گذشت ۴ ماه، مقاومت برشی خاک-ریشه در رطوبت اشباع با دستگاه برش مستقیم مخصوص اندازه گیری شد. نتایج نشان داد بیشترین و کمترین مقاومت برشی خاک-ریشه و جابجایی برشی خاک در نقطه گسیختگی به ترتیب در تیمارهای ترکیبی ژنوتیپ C با اندوفیت ۵۳/۶) کیلوپاسکال و ۳۷/۲ میلیمتر) و ژنوتیپ B بدون اندوفیت ۲۹/۸) کیلوپاسکال و ۲۹/۷ میلیمتر) بدست آمد. در هر دو ژنوتیپ مورد بررسی وجود همزیستی اندوفیت سبب افزایش مقاومت برشی خاک و جابجایی برشی خاک در نقطه گسیختگی شد. حضور اندوفیت باعث افزایش قطر ریشه، تارهای موئین و مقدار سلولز ریشه نسبت به حالت بدون اندوفیت شد که این عوامل میتوانند سبب افزایش خاصیت ارتجاعی ریشه شده و در نهایت سبب افزایش مقاومت برشی خاک-ریشه و جابجایی برشی خاک در نقطه گسیختگی شده باشد. به نظر میرسد ژنوتیپ C فسکیوی بلند (به ویژه همزیست با قارچ اندوفیت) تاثیر بیشتری نسبت به ژنوتیپ B در تقویت خاک در برابر فرسایش دارد.

مقاومت برشی خاک-ریشه، جابجایی برشی خاک در نقطه گسیختگی، اندوفیت، سلولز