علی کسرائیان - گروه علوم خاک، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران
زهرا فرهمندفر - گروه زمینشناسی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران
مهرداد کریمی - گروه زمینشناسی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران

امروزه کمبود آب یکی از معضلات اصلی در بخش کشاورزی بوده و این مهم سبب گرایش به استفاده از آبهایی مانند پساب فاضلابهای شهری و صنعتی شده است. شهرستان مرودشت در شمال شیراز دومین شهر پرجمعیت استان فارس است است که کشاورزی نقش عمدهای در اقتصاد این منطقه دارد. در این مطالعه وضعیت چهار عنصر آرسنیک کادمیوم سرب و مولیبدن در لجن فاضلاب، پساب و دو خاک و همچنین غلظت آنها در دانه های گندم با مدیریت مختلف فاضلاب (آب چاه و پساب فاضلاب شهرستان مرودشت) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج مطالعه نشان داد که پساب فاضلاب حاوی مقدار قابل قبولی از عین عناصر است اما انباشت زیادی از مولیبدن و سرب در لجن فاضلاب مشاهده شد؛ همچنین بین غلظت این چهار عنصر در خاک تفاوتی وجود نداشت. بهعلاوه، غلظت عناصر فوق در گندم نشان داد که بجز عنصر مولیبدن و سرب که تجمع بیشتری در خاک تیمار با فاضلاب داشت بین کادمیم وآرسنیک در دو تیمار منابع آبی وجود نداشت. بنابراین، بهنظر میرسد در کاربرد پساب تصفیه خانه محدودیتی وجود ندارد اما در لجن فاضلاب باید به سرب و مولیبدن توجه داشت.

آلودگی گندم، عناصر سنگین، فاضلاب مرودشت ، مولیبدن، سرب