سامره باقری - گروه شیلات، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، صندوق پستی: ۱۵۷۳۹-۴۹۱۳۸
رسول قربانی - گروه شیلات، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، صندوق پستی: ۱۵۷۳۹-۴۹۱۳۸
حسن فضلی - پژوهشکده اکولوژی دریای خزر، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ساری، صندوق پستی: ۹۶۱

اکثر ماهیان با ارزش شیلاتی مانند ماهی سفید که از مهم ترین ماهی های استخوانی دریای خزر می باشد، رود کوچ بوده و برای تخم ریزی به رودخانه ها مهاجرت می کند، لذا ویژگی های مصب رودخانه ها به عنوان محل های تخم ریزی ماهیان نقش مهمی در بقاء آن ها دارند. مطالعات نشان می دهد که اکثر رودخانه های سواحل ایرانی دریای خزر در گذشته، مکان تکثیر طبیعی ماهی سفید بوده، ولی در حال حاضر فقط برخی از این رودخانه ها محل اصلی مهاجرت بهاره ماهی سفید محسوب می شوند. بنابراین در این تحقیق به منظور شناسایی عوامل موثر بر میزان بازسازی ذخایر ماهی سفید، ارتباط بین عوامل غیر زیستی در مصب رودخانه های مهم حاشیه جنوبی دریای خزر و تاثیرات آن بر بازسازی ذخایر ماهی سفید در یک بازه زمانی سی ساله از سال ۱۳۹۱-۱۳۷۲ بررسی شد. ابتدا داده های مربوط به مقادیر ده فاکتور غیرزیستی مصب رودخانه های سواحل ایرانی دریای خزر در چهار ماه اول سال هم زمان با زمان رهاسازی بچه ماهیان سفید و مقادیر بازماندگی بچه ماهیان سفید به عنوان شاخص بازسازی ذخایر از شیلات کشور تهیه گردید و در محیط نرم افزاری SPSS بررسی شد. نتایج حاصل از آزمون های همبستگی نشان داد بین روند تغییرات عوامل غیرزیستی و تغییرات ذخایر بچه ماهی دو ساله ماهی سفید همبستگی ضعیفی وجود دارند. بنابر این به نظر می رسد عواملی غیر از شاخص های زیستی آب در کاهش روند بازماندگی بچه ماهی سفید نقش دارند.

عوامل غیر زیستی, رهاسازی, ماهی سفید, بازسازی ذخایر, دریای خزر