افشین قلیچی - گروه شیلات دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آزاد شهر، آزاد شهر، ایران
رضا اکرامی - گروه شیلات دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آزاد شهر، آزاد شهر، ایران
سارا جرجانی - گروه شیلات دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آزاد شهر، آزاد شهر، ایران
نورمحمد مخدومی - مرکز تکثیر و پرورش ماهیان خاویاری شهید مرجانی، گرگان، ایران
علی طاهری - مرکز تکثیر و پرورش ماهیان خاویاری شهید مرجانی، گرگان، ایران

در این مطالعه مقادیر الکترولیت ها و استروئیدهای جنسی خون فیل ماهی (huso huso) جوان پرورشی مورد مطالعه قرار گرفته است. ۴۱ عدد ماهی شامل ۲۳ ماهی ماده و ۱۸ ماهی نر از گروه های سنی مختلف ۴، ۶، ۷ و ۸ سال از استخرهای پرورشی کارگاه تکثیر و پرورش ماهیان خاویاری شهید مرجانی (استان گلستان) به صورت تصادفی انتخاب شد. خون گیری از ناحیه سیاهرگ دمی واقع در پشت باله مخرجی فیل ماهیان پرورشی صورت گرفت. پس از جداسازی سرم، الکترولیت ها (کلسیم، سدیم و پتاسیم) و مقادیر استروئیدهای جنسی اندازه گیری شد. مقایسه پارامترهای الکترولیتی سرم خون حاکی از عدم اختلاف معنی دار در دو جنس نر و ماده بود. بررسی روند تغییرات الکترولیت های سرم خون در مراحل مختلف رسیدگی جنسی در جنس های نر و ماده اختلاف معنی داری را نشان نداد. آنالیز رگرسیونی اثر رسیدگی جنسی بر میزان الکترولیت های سرم خون در جنس نر و ماده نشان داد که با افزایش رسیدگی جنسی بر میزان کلسیم سرم خون افزوده شد. مقادیر هورمون های تستوسترون و ۱۷ آلفا هیدروکسی پروژسترون در ماهیان نر در مرحله v اختلاف معنی داری با مراحل ما قبل داشت. ولی نوسانات ۱۷ بتا استرادیول نامنظم بود. با توجه به نتایج، در سن شش سالگی می توان جنسیت ماهیان را براساس میزان هورمون تستوسترون تعیین نمود (بیش از ۵ نانوگرم در میلی لیتر). در جنس ماده مقادیر هورمون های تستوسترون، ۱۷ بتا استرادیول و ۱۷ آلفا هیدروکسی پروژسترون قبل از مرحله زرده سازی نسبتا پائین بود. اما طی مرحله زرده سازی (مرحله iv) مقادیر هورمون های تستوسترون و ۱۷ بتا استرادیول افزایش یافت. نوسانات ۱۷ آلفا هیدروکسی پروژسترون نامنظم بود. بر اساس نتایج به دست آمده هورمون های تستوسترون، ۱۷ بتا استرادیول و ۱۷ آلفا هیدروکسی پروژسترون از شاخص های مهم تمایز و رسیدگی جنسی در فیل ماهی می باشد.

الکترولیت, استروئیدهای جنسی, فیل ماهیان پرورشی