بهروز سبحانی - گروه اقلیم شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل
محمد فرامرزی - سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی

اقلیم، توپوگرافی و کاربری اراضی از مهم ترین مولفه های محیطی هستند که استعداد و قابلیت تولید محصول زراعی در یک منطقه به آن­ها وابسته است. در این تحقیق با استفاده از داده های اقلیمی از قبیل دما، بارش، تعداد روزهای یخبندان و ساعات آفتابی و رطوبت نسبی مربوط به مراحل فنولوژیکی رشد زعفران و داده های منابع زمینی از قبیل لایه های توپوگرافی و کاربری اراضی که با استفاده از تصاویر ماهواره ای لندست ۸ مربوط به تاریخ ۲۸/۲/۱۳۹۲ در شهرستان ملایر تهیه شده، برای ارزیابی تناسب اراضی مستعد کشت زعفران در سطح شهرستان ملایر استفاده شده است. مطالعه و بررسی هر یک از آن­ها در رابطه با نیازهای اقلیمی و اکولوژی زعفران صورت گرفته است. با تعمیم داده ها به سطح، و پردازش آنها با استفاده از فن­آوری GIS لایه های اطلاعاتی مربوط به هر یک از آن­ها تهیه شد. به­منظور اولویت بندی و ارزیابی معیارها و لایه های اطلاعاتی در رابطه با هم و تعیین وزن آن­ها از روش تحلیل تصمیم گیری چندمعیاره (MCDM)، مبتنی بر روشvikor  استفاده شد. سپس با وزن­دهی به لایه های تهیه شده بر اساس معیارها و مدل مورد نظر، همپوشانی و تحلیل فضایی لایه ها در محیط GIS صورت گرفت و لایه نهایی ارزیابی تناسب اراضی برای کشت زعفران تهیه شد. در این تحقیق مقدار ۲۳/۱۰درصد از مساحت کل شهرستان را مناطقی که دارای تناسب اراضی مناسب هستند در بر می­گیرد، ۲۵/۴۰ درصد از کل مساحت را مناطقی با تناسب متوسط برای کشت زعفران پوشش می­دهد. و مابقی شهرستان را که سهم بیش­تری هم دارد و ۵۲/۴۵ درصد از شهرستان را پوشش می­دهد اراضی با تناسب ضعیف هستند. با توجه با این تحقیق روشvikor  می­تواند عملکرد مناسبی در انتخاب ارزش­های تناسب برای هر کدام از طبقات داشته باشد.

اقلیم, امکان سنجی, زعفران, Vikor, GIS, شهرستان ملایر