محمدرضا پورمحمدی - گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تبریز
محمدرضا کرمی - دانشجوی دوره دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تبریز

بررسی میزان آسیب­پذیری یکی از مهم ترین چالش های پیش رو شهرهای بزرگ در ایران است. حساسیت این موضوع زمانی که شهر علاوه ­بر فرسودگی و وجود مناطق حاشیه­نشین، در معرض بلایای طبیعی هم­چون زلزله و سیل نیز باشد دو چندان می گردد. پهنه­بندی خطر زلزله و مدل­سازی آن با استفاده از تکنیک های پیشرفته در ارتباط با میزان آسیب­پذیری شهرها ضرورتی انکارناپذیر است. در شهر تبریز وجود تنوع بافت های شهری، نزدیکی به خطوط گسل و عدم توجه و بازنگری دقیق آن، آسیب­پذیری این گونه بافت ها را در کنار بافت های حاشیه ­شین تشدید می کند. این مقاله به بررسی مناطق یک و پنج شهر تبریز با در نظر گرفتن ماهیت زلزله و بررسی آن در ارتباط با چهار عامل تراکم جمعیت، تراکم ساختمانی، کیفیت ابنیه و نوع مصالح می پردازد. هم­چنین رابطه بین میزان آسیب­پذیری ناشی از زلزله به­کمک تکنیک GIS با ترکیب دو مدل برآورد تراکم کرنل (KDE) و مدل تحلیل سلسله­مراتبی (AHP) جهت تعیین دقیق تر مناطق آسیب­پذیر با تاکید بر کاربری مسکونی، بررسی و مدل سازی شده است.

ارزیابی خطر, زلزله, بافت های فرسوده شهری, GIS, برآورد تراکم کرنل (KDE). تحلیل سلسله-مراتبی (AHP), مدل سازی, تحلیل مکانی