شهریور روستایی - گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تبریز
اکبر اصغری زمانی - گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تبریز
علی زلفی - جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه زنجان

در این مقاله با توجه به اهمیت و ضرورت شناخت ویژگی های محیط طبیعی جهت تمیز و تشخیص نقاط مناسب برای ایجاد بناها و ساختمان ها شهری، از مناطق نامساعد، دست به پهنه­بندی اراضی بخش مرکزی منطقه آزاد ارس، برای توسعه شهری زده شده است. برای این منظور ۶ شاخص (فاصله از گسل، حریم رودخانه ارس، حریم مسیل ها، جنس زمین، فرسایش و شیب) در نظر گرفته شده و دست به تهیه و تولید آن ها زده شد. بعد از تولید شاخص ها، با توجه به موضوع پژوهش با استفاده از مدل AHP، هر یک شاخص ها وزن­دهی شده و با استفاده از قابلیت های نرم­افزار ARC GIS دست به ترکیب شاخص ها زده شد و نقشه پهنه­بندی زمین برای توسعه شهری منطقه آزاد به­دست آمده و مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشانگر آن می باشد که مطلوب ترین مکان برای توسعه شهری بر اساس دوری از عوامل بحران­آفرین طبیعی در سمت جنوب، جنوب­غربی و غرب منطقه قرار دارد که ۴۷۶۲ هکتار از مساحت منطقه را به خود اختصاص داده است. این در حالیست که ۲۳۰۰ هکتار از اراضی این منطقه، اراضی با عدم مطلوبیت برای توسعه شهری می باشد.

توسعه شهری, پهنه بندی زمین, بخش مرکزی منطقه آزاد ارس, مدل AHP