منصور تقوایی - دانشیار بخش تولیدات و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز
محمدکاظم شبانی - دانشجوی کارشناسی ارشد بخش تولیدات و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز

بذر یکی از مهمترین نهاده جهت تولید گیاهان خصوصا گیاهان دارویی می باشد. گیاه دارویی ماریتیغال توسط بذر تکثیر می شود و بنیه اولیه بذر، یکنواختی استقرار اولیه آن را تحت تاثیر قرار می دهد. بنیه بذر تحت تاثیر محل تولید بذر یا منبع بذر قرار می گیرد. به منظور انتخاب اکوتیپ مناسب برای تولید بذر گیاه دارویی ماریتیغال آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با ۴ تکرار در باجگاه (مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز) اجرا و اکوتیپ های اهواز، اصفهان، اردبیل و شیراز (باجگاه) کشت و بذرهای تولید شده آنها از نظر بنیه بذر مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بنیه بذر در تمام اکوتیپ ها تحت تاثیر منبع بذر قرار دارد. بطوریکه بذرهای تولید شده از اکوتیپ های مختلف از نظر صفات جوانه زنی تفاوت معنی داری داشتند. بذر تولید شده از اکوتیپ باجگاه بطور معنی داری بنیه اولیه بالاتری برخوردار بود بطوریکه دارای بیشترین درصد و سرعت جوانه زنی و سرعت رشد اندام هوایی و ریشه چه نسبت به دیگر اکوتیپ ها بود. بنابراین جهت تولید بذر در باجگاه می توان از اکوتیپ باجگاه استفاده کرد و نیازی به خریداری بذر تولید شده در مکان های دیگر نمی باشد.

اکوتیپ، بنیه اولیه، ماریتیغال (.Silybum marianum L)، منبع بذر