آیت اله سعیدی زاده - دانشیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد، تهران
محمدحسین فتوکیان - دانشیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد، تهران
فهیمه نیاستی - کارشناس ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد، تهران

امروزه ا ستفاده از برخی فرآوده های گیاهی به عنوان راهکاری منا سب جهت کنترل جمعیت نماتدهای انگل گیاهی مطرح شده است.از این رو، در این تحقیق بررسی امکان کنترل فعالیت بیماریزایی نماتد ریشه گره ی Meloidogyne javanica به عنوان مهمترین نماتد انگل گیاهان در ایران، با استفاده از پودر گیاهی در شرایط گلخانه در ریزوسفر گیاهچه های گوجه فرنگی مورد ارزیابی قرار گرفت.پس از نمونه برداری از ریشه گیاهان گوجه فرنگی از مزارع آلوده به نماتدهای ریشه گرهی، جداسازی، شناسایی و تکثیر نماتد مورد نظرانجام گرفت. در این آزمون اثر پودر برگ گیاهان چریش، اکالیپتوس، مورد و حنا بر فعالیت بیماریزایی نماتد M. javanica، موردبررسیی قرار گرفت. نتایج نشیان داد که پودر برگ گیاهان بکار رفته در خاک موجب کاهش فعالیت بیماری زایی نماتد گردید بطوری که تعداد گال، تعداد توده تخم و میزان فاکتور تولیدمثل به ترتیب در تیمارهای مربوط به چریش ۵/۴۸، ۱/۹۲ و ۰/۸۷، اکالیپتوس ۲۶/۲۸، ۱۰/۹۲ و ۱/۷۴، حنا ۴۷، ۱۸/۳ و ۲/۱ و مورد ۵۷، ۳۷/۲۸ و ۲/۳۲ بود. پودر گیاهان چریش و اکالیپتوس بیشترین اثر کنترلی را بر فعالیت بیماریزایی نماتد M. javanica در شیرایط گلخانه داشته اند. بنابراین استفاده از بقایای شاخ و برگ این گیاهان جهت بهبود شرایط خاک و کاهش خسارت نماتدهای ریشه گرهی قابل پیشنهاد می باشد.

مهار غیرشیمیایی، نماتدهای انگل گیاهان، پودر گیاهی