میرستار صدر موسوی - استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تبریز
محمد ولائی - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تبریز
محمدتقی معبودی - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تبریز

پیشرفت اجتماعی و اقتصادی در نواحی شهری بر مشاغل، بازارها، معیشت و محیط زیست روستاها، به ویژه روستاهای پیرامون تاثیرات مثبت یا منفی می­گذارد. براین اساس، پراکنده رویی شهری و ادغام روستاها در محدوده شهرها، پیامدهای مختلفی در ابعاد کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی برای شهرها دارد. هدف پژوهش کاربردی و توصیفی-تحلیلی حاضر، بررسی آثار اقتصادی-اجتماعی روستاهای ادغام شده در شهر و عوامل موثر در پراکنده رویی شهر میاندوآب است. جمع آوری اطلاعات با کمک منابع اسنادی و میدانی (مصاحبه، مشاهده و پرسشنامه) صورت گرفت. قلمرو مکانی پژوهش، روستای ادغام شده قجلو در شهر میاندوآب است که براساس سرشماری سال ۱۳۹۰ مرکز آمار ایران جمعیت آن ۳۸۳۴ نفر است و ۸۸۴ خانوار دارد. جامعه آماری شامل ۳۰ نفر از اساتید دانشگاه و کارمند ارگان های دولتی گوناگون و ۱۸۷ سرپرست خانوار از روستای قجلو براساس فرمول کوکران است. به کمک روش کمی (تحلیل عاملی اکتشافی و رگرسیون چندمتغیره) و روش کیفی (فنون مشارکتی و نمودار اثر) داده ها و اطلاعات تجزیه و تحلیل شدند. مطابق یافته ها، مهم ترین آثار ادغام روستای قجلو در شهر میاندوآب، افزایش میزان اشتغال در زمینه های خدماتی و صنعتی، و تغییر شیوه زندگی مردم از روستانشینی به شهرنشینی است. همچنین عوامل اقتصادی-اجتماعی و خدماتی-سرمایه گذاری بیشترین تاثیر، و عوامل سیاسی کمترین نقش را در پراکنده رویی شهر میاندوآب دارد.

ادغام روستاها, پراکنده رویی شهری, روستا-شهر, شهر میاندوآب, کوی قجلو