سمیه زیاری - دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، پردیس البرز، دانشگاه تهران
رحمت الله فرهودی - استادیار دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
احمد پوراحمد - استاد دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
حسین حاتمی نژاد - استادیار دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران

هدف از ارائه این مقاله، بررسی وضعیت شاخص های مسکن و روش تامین مسکن برای گروه های کم درآمد در شهر کرج است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است. گردآوری اطلاعات از طریق متون منابع و آمار مرکز آمار و بلوک­های آماری به­دست می آید. کلان شهر کرج از سال ۱۳۳۵ تاکنون، رشد جمعیتی و فیزیکی شتابانی را به­علت مهاجرت های ورودی و کم درآمد و آسیب پذیر سپری کرده که نیاز به تامین مسکن آن ها باید در اولویت برنامه ها قرارگیرد. در این شهر ۱/۴۴ از واحدهای مسکونی به صورت مستاجری و نحوه تصرف به صورت مالکیت ۵/۵۲ درصد است. نیمی از واحدهای مسکونی زیر صد مترمربع مساحت دارند. ۱/۲۳ درصد از کل واحدهای مسکونی مستاجری در اختیار گروه های آسیب پذیر و ۴/۴۳ درصد متعلق به گروه های کم درآمد است. برابر محاسبات انجام شده در افق ۱۳۹۵، ۱۴۰۰ و ۱۴۰۵ به­ترتیب ۶۵,۶۴۷ واحد مسکونی، ۴۷۸۷۸ واحد مسکونی و ۳۳۶۳۷ واحد مسکونی تازه­ساز برای تامین مسکن گروه های کم درآمد نیاز است. خانوارهای کم درآمد با توجه به دریافت تسهیلات قرض الحسنه همچنان نیازمند کمک دولت هستند که دولت باقیمانده هزینه مسکن را به عنوان کمک بلاعوض پرداخت کند، یا از طریق پرداخت یارانه از محل یارانه مسکن یا از طریق خط اعتباری بانک مرکزی تامین شود، اما با توجه به توان مالی محدود دولت ضروری است، این کمک بلاعوض روی زمین متمرکز شود. الگوی تامین مسکن گروه هدف یا کم درآمد، تهیه زمین مورد نیاز از طریق دولت یا شهرداری، تامین وام و تسهیلات بانکی به متقاضیان، پرداخت باقیمانده بهره وام، تامین آورده متقاضیان، تامین زمین از بافت های فرسوده و حاشیه شهر کرج و شهرک های اقماری اطراف به­دست می­آید. سایر نیازهای آب، برق، تجهیزات و تاسیسات شهری از طریق شورای عالی معماری و شهرسازی تامین می شود.

برآورد مسکن, تامین زمین, تسهیلات بانکی, شهر کرج, مسکن گروه های کم درآمد