سهیلا فلاح
صابر خدابنده
حلیمه رجبی
جمشید امیری مقدم

استفاده از چربی ها بعنوان غذای مکمل در جهت افزایش رشد و مقاومت در برابر تنش ها در آزاد ماهیان موید اثرات مثبت آنهاست. در این بررسی تاثیر دو سطح مختلف روغن های گیاهی بر ساختار سکوم های گوارشی بچه ماهیان آزاد دریای خزر (Salmo trutta caspius) در مقایسه با غذای تجاری مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور ۲۷۰ بچه ماهی پس از رقم بندی با میانگین وزنی ۱۰ گرم انتخاب و ۹۰ عدد برای هر تیمار و ۳۰ عدد برای هر تکرار به حوضچه هایی حاوی مخلوطی از آب چشمه و رودخانه منتقل شدند. پرورش به مدت ۸ هفته در مرکز کلاردشت انجام گرفت و نمونه ها روزانه دو وعده در حد اشباع توسط دو جیره آزمایشگاهی با دو سطح چربی گیاهی ۱۰ و ۲۰ درصد (مخلوط روغن های کلزا و سویا بترتیب ۸۵ و ۱۵ درصد) و غذای تجاری غذادهی شدند. پس از پایان این دوره سکوم های گوارشی ۶ ماهی در هر تکرار جدا شده و بلافاصله در محلول بوئن به مدت ۲۴ ساعت تثبیت گردیدند. در ادامه مراحل قالب گیری در پارافین و برش برای مطالعات بافت شناسی انجام شد. بررسی برش های عرضی سکوم های گوارشی با میکروسکوپ نیکون و نرم افزار Image tool نشان داد که سطح بالای روغن گیاهی جیره (۲۰ درصد) نسبت به سطح پایین (۱۰ درصد) بطور معنی داری باعث افزایش سطح و تعداد انتروسیت ها در واحد سطح گردیده است، ولی این افزایش سطح و تعداد انتروسیت ها نسبت به جیره تجاری معنی دار نبود. فضای باز لومن سکوم ها نیز بین تیمارها اختلاف معنی داری نداشت، زیرا قطر آنها در نمونه های تغذیه شده با غلظت ۲۰ درصد چربی نسبت به نمونه های تغذیه شده  با غلظت ۱۰ درصد چربی افزایش نشان داد. نتیجه اینکه استفاده از جیره های حاوی سطوح بالای چربی گیاهی می تواند از طریق افزایش سطح و تعداد انتروسیت های سکوم های گوارشی، جذب مواد مغذی را افزایش داده و در افزایش راندمان پرورش و توان تنظیم اسمزی موثر باشد.

روغن گیاهی, بافت شناسی, تغذیه, ماهی آزاد دریای خزر